Meta llum jaħbat it-23 anniversaru mill-attakk terroristiku fuq it-Twin Towers fi New York, ftit tal-ġimgħat ilu, tlieta mill-irġiel akkużati li ppjanaw l-attakki tal-11 ta’ Settembru 2001 fuq l-Istati Uniti daħlu fi ftehim ta’ qabel il-proċess mal-Prosekuzzjoni illi huma jwieġbu ħatja tar-reati kollha akkużati bihom, inkluż il-qtil tal-2,976 persuna elenkati fl-att tal-akkuża u l-prosekuzzjoni min-naħa tagħha ma titlobx il-piena tal-mewt,.
It-tliet irġiel, Khalid Sheikh Mohammed, Walid Muhammad Salih Mubarak Bin Attash u Mustafa Ahmed Adam al-Hawsawi ilhom miżmuma fil-bażi navali Amerikana fi Guantanamo Bay, Kuba, għal snin sħaħ mingħajr ma nbeda l-proċess kontrihom.
L-attakki fuq New York, Virginia u Pennsylvania qanqlu l-“Gwerra kontra t-Terroriżmu” u l-invażjonijiet tal-Afganistan u l-Iraq mill-Istati Uniti.
Brett Eagleson, il-president tal-9/11 Justice, organizzazzjoni li tirrappreżenta lil dawk li ħelsuha ħafif u l-qraba tal-vittmi tal-9/11, qal fi stqarrija li l-familji huma mnikkta ħafna b’dan il-ftehim fl-istess waqt li qal li l-proċess ma kellux trasparenza u ħeġġeġ lill-awtoritajiet biex isegwu aktar informazzjoni dwar ir-rwol tal-Arabja Sawdija fl-attakki.
Il-president nazzjonali tal-grupp tal-kampanja 9/11 Families United li tilfet lil żewġha f’dawn l-attakki qalet lill-Programm Today tal-BBC li għaliha, kienet ta’ daqqa ta’ ħarta li tisma’ li kien hemm ftehim ta’ motivi li kien qed jagħti lid-detenuti f’Guantanamo Bay dak li jridu. Hija żiedet tgħid li din hija rebħa għal Khalid Sheikh Mohammad u t-tnejn l-oħra, hija rebħa għalihom.
L-attakki tal-11 ta’ Settembru 2001 kienu l-aktar attakk atroċi u fatali fuq art Amerikana mill-attakk Ġppuniż tal-1941 fuq Pearl Harbor, il-Hawaii, fejn inqatlu 2,400 ruħ.
Il-ftehim ta’ motivi tħabbar għall-ewwel darba f’ittra mibgħuta mill-prosekuturi lill-familji tal-vittmi, skont is- CBS News. Fl-ittra ssemma li hemm talba quddiem qorti militari li tista’ twassal li t-tliet akkużati kienu se jiġu kkundannat aktar tard minn panel ta ‘uffiċjali militari.
Fl-ittra, il-prosekuturi qalu li l-familji tal-vittmi li jista’ jkollhom l-opportunità li jagħmlu dikjarazzjonijiet tal-impatt tal-vittmi waqt is-seduta tas-sentenza, li mistennija ssir fis-sajf tal-2025.
Il-prosekuturi rrikonoxxew ukoll li l-ftehim x’aktarx iqajjem emozzjoni intensa u reazzjonijiet imħallta fost l-eluf ta’ membri tal-familja li tilfu lil xi ħadd u kitbu li d-deċiżjoni li wieħed jidħol fi ftehim ta’ qabel il-proċess wara 12-il sena ta’ litigazzjoni ma ntlaħqitx b’mod ħafif. It-tliet irġiel ġew akkużati b’litanija ta’ akkużi, fosthom attakk fuq persuni ċivili, qtil bi ksur tal-liġijiet tal-gwerra, ħtif u terroriżmu.
Khalid Sheikh Mohammed huwa meqjus li kien il-moħħ wara l-attakk li fih hijackers qabdu ajruplani tal-passiġġieri u ġġarrafhom fil-World Trade Center fi New York u l-Pentagon ‘l barra minn Washington. Ir-raba’ ajruplan iġġarraf f’għalqa f’Pennsylvania wara li l-passiġġieri ssaraw mat-terroristi.
Mohammed, inġinier edukat fl-Istati Uniti, inqabad flimkien ma’ Hawsawi fil-Pakistan f’Marzu tal-2003.
Il-prosekuturi argumentaw li hu ressaq l-idea li jaħtaf u jtajjar ajruplani fil-binjiet tal-Istati Uniti lill-mexxej tal-al-Qaeda Osama Bin Laden, u aktar tard għen biex jirrekluta u jħarreġ xi wħud mill-ħjackers.
Il-proċess ilu ttardjat għal tant snin parzjalment minħabba l-biża’ li l-hekk imsejħa tekniki ta’ interrogazzjoni brutali li l-kritiċi jgħidu li kienu jammontaw għal tortura setgħu dgħajfu l-evidenza kontra d-detenuti.
F’Settembru, l-amministrazzjoni Biden allegatament ċaħdet it-termini ta’ ftehim ta’ mottiv ma’ ħames irġiel miżmuma fil-ħabs ta’ Guantanamo f’Kuba, inkluż Mohammed.
L-irġiel kienu rappurtati talbu garanzija mingħand il-president tal-Istati Uniti li ma kinux se jinżammu f’iżolament u li jkollhom aċċess għal trattament ta’ trawma.
Ħmistax mid-19-il hijacker tal-ajruplani kienu ċittadini Sawdi u l-familji tal-vittmi fetħu kawża kontra r-renju tas-Sawdi Arabja, li jiċħad kull involviment.
Ir-Repubblikani attakkaw lill-amministrazzjoni Biden talli laħqu dan il-ftehim mal-akkużat.