Ftit sigħat wara li l-Gvern Malti ħabbar li rrikonoxxa uffiċjalment lill-Istat Palestinjan, l-Ambaxxatur tal-Palestina f’Malta, Fadi G.H. Hanania, kellu kliem ta’ ringrazzjament lejn il-poplu u l-awtoritajiet Maltin. Din il-ġurnal kellu ċ-ċans titkellem għal ħin qasir ma’ Hanania fejn tana l-opinjoni tiegħu dwar din id-deċiżjoni u t-triq ‘il quddiem. Huwa ddeskriva dan il-pass bħala “bidu ta’ dawl ġdid wara ħafna iljieli mudlama ta’ tbatija u aggressjonijiet ripetuti”.
Il-kliem tal-Ambaxxatur ma kienx sempliċiment diplomatiku, iżda anke mimli emozzjoni ġejja mill-esperjenza diretta ta’ poplu li ilu jissielet għal deċennji. “Aħna grati ħafna għal dan il-pass storiku tal-Prim Ministru Robert Abela u tal-Gvern ta’ Malta. Din ir-rikonoxxenza tagħtina tama. Hija bħad-dawl ġdid wara lejl twil mimli b’ħolm ikrah u aggressjoni,” qal Hanania f’din l-intervista.
Huwa kkwota wkoll lill-eks mexxej Palestinjan Yasser Arafat: “Jasal il-jum meta t-tifel Palestinjan ixxandar il-bandiera tagħna f’Ġerusalemm tal-Lvant.”
Hanania qal li Malta u l-Palestina ilhom aktar minn 50 sena f’relazzjonijiet diplomatiċi u ta’ ħbiberija. Minkejja dan, għal ħafna snin Malta ma kinitx għadha rrikonoxxiet uffiċjalment lill-Palestina bħala stat sovran. Illum, dan il-pass juri bidla ċara u kuraġġuża, li mhux biss issaħħaħ ir-relazzjonijiet bejn iż-żewġ pajjiżi, iżda jibgħat messaġġ qawwi lejn l-Ewropa u l-komunità internazzjonali.
L-Ambaxxatur Hanania jfakkar: “Il-Palestina dejjem kellha relazzjoni mill-aktar tajba ma’ ħutna Maltin. Illum, dan il-pass jagħlaq ċirku ta’ ħbiberija li ilu għaddej għal nofs seklu.”
Wara r-rikonoxximent, ħafna għajnejn issa daru proprju lejn l-Ewropa. Hanania jemmen li l-Unjoni Ewropea għandha obbligu morali u legali li tappoġġja bis-sħiħ is-soluzzjoni ta’ żewġ stati, skont ir-riżoluzzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti.
“Ma tistax tgħid li tappoġġja żewġ stati u fl-istess ħin tagħraf biss stat wieħed, jiġifieri Iżrael. L-istess Palestinjani rrikonoxxew id-dritt ta’ Iżrael għall-eżistenza. Allura għaliex ma jingħatax l-istess rispett lill-Istat Palestinjan?” stqarr l-Ambaxxatur.
Dan il-messaġġ hu mmirat lejn dawk li għadhom xettiċi, kemm f’Malta kif ukoll fl-Ewropa. Hu sejjaħ lill-istati Ewropej biex ikunu konsistenti fil-prinċipji tagħhom, u biex jifhmu li l-paċi vera tista’ sseħħ biss meta ż-żewġ naħat jiġu ttrattati b’ugwaljanza.
Minkejja dan il-pass storiku, Hanania jirrikonoxxi li fuq l-art, speċjalment f’Gaża, ma hemm l-ebda bidla immedjata. “Fuq il-post, xejn ma se nbidel għalissa. Dak li rridu nagħmlu hu li nkomplu npoġġu pressjoni fuq Iżrael biex iwaqqaf l-attakki kontra l-poplu tagħna. Il-ġenoċidju ġie kkundannat min-Nazzjonijiet Uniti. Issa wasal iż-żmien li pajjiżi oħra jinvolvu ruħhom b’serjetà biex jwaqqfu l-gwerra u jippermettu l-għajnuna umanitarja.”
Il-kliem tiegħu jfakkar fil-verità iebsa: kull pass diplomatiku hu biss bidu, u mhux it-tmiem tal-ġlieda. Madankollu, dan ir-rikonoxximent joffri tama ġdida u arma morali għall-Palestinjani.
L-Ambaxxatur Hanania temm b’appell ċar lill-komunità internazzjonali: “Issa wasal il-mument li l-komunità internazzjonali taħdem għall-istat Palestinjan fuq il-fruntieri tal-1967, b’Ġerusalemm tal-Lvant bħala l-kapitali tiegħu.”
Din l-istqarrija, li sseħħ fl-istess ġurnata tar-rikonoxximent ta’ Malta, għandha tifsira doppja: tagħti direzzjoni għall-futur u tissottometti wkoll sfida lill-mexxejja tal-pajjiżi l-oħra biex juru kuraġġ u konsistenza politika.
Sabiex jinżamm il-messaġġ ta’ paċi u tama ħaj, il-Gvern Malti, flimkien ma’ diversi istituzzjonijiet kulturali, qed jorganizza avveniment speċjali ta’ solidarjetà bl-isem “Qalbna Magħkom”. Dan se jsir is-Sibt li ġej fil-Palazz tal-Granmastru, il-Belt Valletta, bħala ġest ta’ għaqda u kuxjenza mal-poplu Palestinjan.
Il-programm, taħt id-direzzjoni artistika ta’ Daniel Cauchi u Yanis Azzopardi, jinkludi wirja multidixxiplinarja biż-żfin, strumenti tradizzjonali minn Benji Cachia, il-parteċipazzjoni tal-Palestinian Youth Group, xogħol tal-artist Michell Borge, u wkoll qari ta’ awturi Palestinjani minn Inizjamed. Barra minn hekk, se jkun hemm esebizzjoni tar-ritratti ta’ Rene Rossignaud, l-uniku fotografu Malti li rnexxielu jidħol ġewwa Gaża.
Fost il-parteċipanti nsibu lil Jolene Samhan, kantanta Maltija-Palestinjana, li Hanania kellu ċ-ċans ikellimha.
“Jolene qed tħoss emozzjonijiet profondi dwar ir-rikonoxximent ta’ Malta. Għandha żewġ wirtiet li llum ngħaqdu f’dan il-mod sabiħ. Naturalment għad fadal ħafna xi jsir, imma kulħadd iħossu kburi li Malta rrikonoxxiet lill-Palestina bħala stat indipendenti.”
Il-kliem tagħha jagħti ħajja lir-rabta bejn iż-żewġ popli – ħbiberija li mhix biss diplomatika, iżda wkoll personali u kulturali.
Fil-fatt, l-għan tal-avveniment hu li jinfetaħ il-Palazz tal-Granmastru b’xejn għall-pubbliku, biex kulħadd ikun jista’ jieħu sehem f’dan il-mument ta’ solidarjetà. Fuq kollox, l-arti u l-kultura għandhom il-qawwa li jgħaqqdu kull razza u kull poplu. “Fil-kreattività, kull min hu bniedem għandu d-dritt jesprimi ruħu.”
L-Ambaxxatur tal-Palestina għal Malta xtaq jirringrazzja lill-Ministru għall-Kultura, Owen Bonnici, li min-naħa tiegħu qal li l-Gvern xtaq jimmarka l-punt storiku tar-rikonoxximent ta’ Malta b’mod sinjifikanti. Huwa ċar li dan mhux biss hu kunċert ta’ ċelebrazzjoni, iżda avveniment li juża l-arti u l-kultura bħala għodda biex iqanqal tama u solidarjetà.
“Ma nistgħux niċċelebraw dak li qed jiġri fil-Lvant Nofsani. Imma permezz tal-arti nistgħu nwasslu messaġġ ta’ paċi u nħeġġu lin-nies ma jaqtgħux qalbhom.”
Ir-rikonoxximent ta’ Malta lill-Istat Palestinjan hu pass storiku li jagħti valur lill-ħbiberija ta’ nofs seklu bejn iż-żewġ popli. Għalkemm fuq l-art il-ġlied u l-isfidi għadhom preżenti, dan il-pass politiku jpoġġi lil Malta fuq quddiem bħala pajjiż li jemmen fil-ġustizzja u fil-paċi.
Kif qal l-Ambaxxatur Fadi Hanania, dan hu dawl ġdid wara ħafna mumenti mudlama. Malta mhux biss irrikonoxxiet stat, iżda tat sinjal ta’ tama għal ġenerazzjonijiet sħaħ ta’ Palestinjani li ilhom jistennew ix-xewqa tal-libertà.