Għall-ewwel darba fl-istorja tal-Forzi Armati ta’ Malta, hemm kappillan li mhux biss qed jagħti s-servizz spiritwali tiegħu lill-militar, iżda għadda wkoll minn taħriġ militari bħal kull persuna oħra f’dan il-qasam. Dan huwa l-Logotenent Dun Sergio Fenech, li ilu jaqdi r-rwol bħala kappillan tal-Forzi Armati għal dawn l-aħħar sena u tliet xhur. F’dan il-perjodu, mhux biss kellu esperjenza ta’ taħriġ f’Malta, iżda wkoll attenda kors intensiv ta’ tliet xhur f’Fort Jackson, South Carolina, fl-Istati Uniti.
Dun Sergio ġie ordnat saċerdot fl-2016. Il-ħidma tiegħu bdiet bħala waħda pastorali, fil-parroċċi u mal-poplu. Imma l-Arċisqof, sena u tliet xhur ilu, ressaqlu proposta li ftit li xejn kien jistenna, li jsir kappillan tal-Forzi Armati ta’ Malta.
“Kienet sorpriża għalija,” jgħid hu stess f’intervista li ta lil din il-ġurnal. “Meta kont fis-Seminarju, qatt ma mmaġinajt li se nilbes uniformi militari. Normalment taħseb li l-futur tiegħek hu bħala kappillan ta’ parroċċa, mhux bħala kappillan tal-Forzi Armati. Imma rajtha sfida sabiħa, opportunità kif inkun pastorali f’ambjent kompletament differenti.”
Illum, bħala Logotenent Chaplain (kif jissejjaħ bl-Ingliż), hu parti integrali mill-istruttura tal-Forzi Armati, jilbes l-uniformi, imma jżomm ir-rwol tiegħu bħala wieħed newtrali, jiġifieri mhux suldat tal-armi imma saċerdot fil-militar li jagħti pariri, assistenza spiritwali, u sostenn lil kull membru tal-AFM.
Minn meta ngħaqad mal-Forzi Armati, Dun Sergio għadda minn taħriġ intensiv. Beda billi attenda kors għal dawk li jkunu se jsiru surġenti, biex ikun imħejji għall-ambjent militari. Wara, għamel kors iffukat fuq ethos, valuri, u dixxiplina tal-armata.
“Il-bidu kien diffiċli,” jiftakar. “Ma kontx imdorri għall-ħajja militari, imma ridt nidħol fil-mentalità tagħhom. Wara bdejt mal-kadetti flimkien ma’ oħrajn li kienu qed jitħarrġu bħala uffiċjali. Kien hemm ħafna eserċizzji fiżiċi, provi iżda fuq kollox ħafna dixxiplina. L-unika differenza hi li jien ma missejtx armi, bħala kappillan m’għandix għalfejn. Imma l-bqija kollox kien l-istess bħall-bqija tal-kadetti.”
Bħala uffiċjal, m’għandux awtorità ta’ kmand imma għandu rwol ta’ parir, sostenn u gwida, speċjalment f’sitwazzjonijiet diffiċli jew ta’ kriżi.
L-akbar esperjenza tiegħu s’issa kienet barra minn Malta. Bejn Mejju u Awwissu ta’ din is-sena hu attenda kors speċjali fl-Istitut Reliġjuż tal-Armata Amerikana f’Fort Jackson, South Carolina. Hemmhekk, flimkien ma’ 70 kappillan militari oħra ta’ reliġjonijiet u twemmin differenti, għadda minn taħriġ akkademiku u militari li fetħulu orizzonti ġodda.
“Kienet esperjenza li fetħitli għajnejja,” jgħid b’ċertu sodisfazzjon. “It-taħriġ ma kienx biss militari, imma kien iffukat fuq kif nistgħu nappoġġjaw lis-suldati f’kull sitwazzjoni tal-ħajja. Kellna lezzjonijiet fuq ir-reżiljenza, fuq relazzjonijiet, fuq kif inwieġbu meta xi ħadd ikun għaddej minn problemi personali. Tgħallimna wkoll kif nappoġġjaw lil min mhux tal-istess fidi tagħna, xi ħaġa essenzjali f’ambjent militari fejn hemm ħafna diversità.”
Dun Sergio kien ukoll onorat bil-United States Diplomatic Medal għal prestazzjoni eċċellenti u riżultati akkademiċi għoljin fil-kors. Dan l-unur kien rikonoxximent mhux biss għalih, imma wkoll għall-Forzi Armati ta’ Malta u l-pajjiż kollu.
Il-ħajja ta’ kappillan militari mhijiex xi ħaġa li wieħed jaħseb li hemm ħafna komuni mal-vokazzjoni tas-saċerdozju, iżda għal Dun Sergio hemm ħafna affarijiet simili.
“Is-saċerdozju u l-ħajja militari huma t-tnejn sejħiet ta’ servizz. Jien inservi lill-poplu t’Alla, huma jservu lill-poplu Malti. It-tnejn għandhom valuri u prinċipji li jiggwidawhom.
Fl-aħħar mill-aħħar, kemm is-saċerdot kif ukoll is-suldat huma msejħa biex jaqdu, biex jagħtu minn rajhom, biex jgħinu lill-oħrajn.”
Illum il-ġurnata, l-AFM għandha madwar 1,700 membru fi ħdanha. Ix-xogħol ta’ kappillan huwa li jkun hemm għal kull wieħed minnhom – kemm jekk qiegħed fuq xogħol militari, kemm jekk ikun għaddej minn problemi personali jew familjari, u kemm jekk ikun qed ifittex direzzjoni spiritwali.
“Dak li naf bħala saċerdot issa qed napplikah fil-ħajja militari,” jgħid hu. “Qed nipprova nkun preżenti kuljum, mhux biss fil-quddies jew fis-sagramenti, imma wkoll fl-esperjenzi ta’ ħajjithom. Inkun hemm meta jkunu għaddejjin minn diffikultajiet, meta jkollhom xi kriżi, jew sempliċement biex nisimgħu.”
Dun Sergio ma jaħbix li l-esperjenza tiegħu fil-militar bidlitu wkoll bħala persuna. Il-fiżika u t-taħriġ militari mhux faċli, imma fuq livell spiritwali għenitu japprezza iktar kemm hu importanti li tkun preżenza ta’ tama u kura f’kull ambjent.
“Il-militar jgħinek issir persuna iktar dixxiplinata. Il-gym, it-taħriġ, il-valuri tal-armata, dawn jibnu l-karattru. Imma dak li jagħti l-iktar sens hu meta tara li s-suldati jħossuhom appoġġjati, mhux waħedhom. Jiena nemmen li l-fidi tista’ tkun għajn ta’ saħħa kbira għalihom.”
Mistoqsi kif jara l-futur tiegħu fil-Forzi Armati, Dun Sergio jemmen li hemm ħafna potenzjal għal iktar żvilupp, kemm fil-pastorali kif ukoll fl-integrazzjoni tal-valuri.
“Nixtieq inkompli ngħin lill-militar Malti biex ikollu mhux biss saħħa fiżika imma wkoll saħħa spiritwali u morali. Il-ħidma tiegħi mhijiex biss ta’ kappillan imma wkoll ta’ ħabib u sieħeb fil-vjaġġ tagħhom. Jien nemmen li l-Forzi Armati għandhom missjoni nobbli – u bħala saċerdot irrid inkun parti minn din il-missjoni.”
Il-ħidma tal-Logotenent Dun Sergio Fenech bħala Kappillan tal-Forzi Armati ta’ Malta hija eżempju ċar ta’ kif il-vokazzjoni tista’ tittrasforma ruħha f’diversi realtajiet. Hu qiegħed fil-qalba tal-militar, jilbes uniformi, jagħmel taħriġ, imma fuq kollox jibqa’ saċerdot li jgħix il-kariżma tiegħu billi jservi lill-oħrajn.
L-esperjenza tiegħu f’Fort Jackson tatlu ħiliet ġodda u għarfien internazzjonali, iżda fuq kollox saħħitlu l-konvinzjoni li is-saċerdozju u l-militar huma żewġ realtajiet differenti imma magħqudin mill-istess spiritu ta’ servizz u xogħlijiet ferm nobbli.
Illum, meta l-AFM qed tħares ’il quddiem f’dinja dejjem aktar kumplessa, għandha fil-Kappillan tagħha mhux biss mexxej spiritwali imma wkoll persuna li tgħix u tifhem il-ħajja militari minn ġewwa. U dan jagħmilha storja tassew unika fil-kuntest Malti.