Friday, October 18, 2024

“Għandna bżonn Unjoni ta’ Difiża”

Il-President tal-Kummissjoni Ewropea Von der Leyen titkellem dwar armata Ewropea

Victor Vella
Victor Vella
Ġurnalist

Aqra wkoll

Dak li kien ilu jinħema fl-aħħar xhur, jiġifieri il-pjani ta’ armata Ewropea, ħa żvolta ġdida fl-aħħar sigħat. Bit-tluq tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea issaħħaħ l-argument ta’ armata Ewropea, u dan minħabba li r-Renju Unit qatt ma kien favur xi ħaġa simili.

Il-President tal-Kummissjoni Ewropea, Ursula von der Leyen,  fl-indirizz tagħha lill-Parlament Ewropew magħruf bħala ‘State of the Union” għamlitha ċara li l-Unjoni Ewropea għandu jkollha l-kapaċitajiet militari tagħha msaħħin. Hi tkellmet fuq it-twaqqif ta’ dawk li sejħet ‘battle groups u forzi oħra u li dawn għandhom jintbagħtu lejn missjonijiet fejn in-NATO jew in-Nazzjonijiet Uniti m’humiex preżenti”.

Hi ddikjarat li “ninsabu solidali mal-poplu Afgan.  Man-nisa. Mat-tfal. Mal-ġurnalisti. Mad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem. Qed naħseb b’mod partikolari f’dawk in-nisa mħallfin li issa jinsabu moħbija mill-irġiel li huma tefgħu l-ħabs. Dawn qegħdin f’riskju għall-kontribut tagħhom għall-ġustizzja u l-istat tad-dritt. Irridu nappoġġjawhom u se nikkoordinaw l-isforzi kollha mal-Istati Membri biex inġibuhom fis-sigurtà. Irridu nkomplu nappoġġjaw lill-Afgani kollha fil-pajjiż u fil-pajjiżi ġirien. Irridu nagħmlu minn kollox biex nevitaw ir-riskju reali ta’ ġuħ kbir u diżastru umanitarju. U aħna nagħmlu l-parti tagħna. Se nerġgħu nżidu l-għajnuna umanitarja għall-Afganistan b’€100 miljun. Dan se jkun parti minn Pakkett ta ‘Appoġġ Afgan ġdid u usa’ li ser nippreżentaw fil-ġimgħat li ġejjin biex ngħaqqdu l-isforzi kollha tagħna. Biss hemm mistoqsijiet inkwetanti ħafna li l-alleati jkollhom jindirizzaw fin-NATO. L-Ewropa tista’ u b’mod ċar għandha  tkun kapaċi u lesta li tagħmel aktar waħedha.” 

Iddikjarat li “n-natura tat-theddid li niffaċċjaw qed tevolvi malajr. M’għadx hemm bżonn armati u missili biex tikkawża qtil tal-massa. Tista’ tipparalizza impjanti industrijali, amministrazzjonijiet tal-bliet u sptarijiet. Kull ma għandek bżonn huwa l-laptop tiegħek. Tista’ tfixkel elezzjonijiet sħaħ bi smartphone u konnessjoni tal-internet. Matul l-aħħar snin, bdejna niżviluppaw ekosistema ta ‘difiża Ewropea.

Imma dak li għandna bżonn hija l-Unjoni Ewropea tad-Difiża. Fl-aħħar ġimgħat, kien hemm ħafna diskussjonijiet dwar il-forza militari, x’tip trid tkun u  kemm għandna jkollna gruppi ta’ battalja. Dan hu parti mid-dibattitu li rridu nagħmlu u nemmen li hu parti mis-soluzzjoni.   Irridu nagħmu mistoqsija fundamentali u din hi dik ta’ għaliex xi ħaġa simili ma ħadimx fil-passat. Jista ‘jkollok l-aktar forzi avvanzati fid-dinja,  imma jekk qatt m’aħna lesti li nużwhom, id-domandi hi allura dawn x’użu għandhom? Dak li żammna lura s’issa mhuwiex biss nuqqas ta’ kapaċità, imma hu n-nuqqas ta’ rieda politika. Jekk niżviluppaw din ir-rieda politika, hemm ħafna li nistgħu nagħmlu bħala Unjoni Ewropea”.

Il-President tal-Kummissjoni Ewropea, Ursola von der Leyen tkellmet dwar il-pandemija u ddikjarat li “ħafna huma n-nies li jħossu li ħajjithom kienet wieqfa waqt li d-dinja kienet għaddejj b’passi mgħaġġlin ħafna.  Il-ħeffa tal-avvenimenti u l-kobor tal-isfidi kultant huma diffiċli biex tlaħħaq magħhom. Dan kien ukoll żmien ta ‘tiftix għar-ruħ’. Ibda minn nies li ivvalutaw mill-ġdid ħajjithom  u ibqa’ sejjer għal dibattiti wesgħin dwar it-tilqim u dwar valuri komuni. Imma hekk kif inħares lura lejn din is-sena li għaddiet, jekk illum inħares lejn l-istat tal-Unjoni Ewropea, nara ruħ qawwija f’dak kollu li għamilna. Kien Robert Schuman li qal: L-Ewropa għandha bżonn ruħ, idejal, u r-rieda politika biex taqdi dan l-istess idejal.”

Von der Leyen iddikjarat li “L-Ewropa tat ħajja lil dak il-kliem fl-aħħar tnax-il xahar. Fl-akbar kriżi globali tas-saħħa fl-aħħarr seklu seklu, għażilna li mmorru flimkien sabiex kull parti tal-Ewropa jkollha l-istess aċċess għat-tilqim li jsalva l-ħajjiet mill-virus tal-Covid19. Fl-aktar kriżi ekonomika globali profonda għal għexieren ta’ snin, għażilna li mmorruha flimkien għal NextGenerationEU. U fl-agħar kriżi planetarja ta’ kull żmien, għal darb’oħra għażilna li mmorruha flimkien mal-Green Deal Ewropew. Dan għamilnieh flimkien kemm  bħala Kummissjoni, bħala Parlament, bħala 27 Stat Membru. Dan għamilnieh bħala Ewropa waħda. Għandna nkunu kburin b’dan.”

Fakkret imma li “ż-żminijiet tal-Covid19 għadhom ma spiċċawx. Għad hemm ħafna niket fis-soċjetà tagħna hekk kif il-pandemija qed tibqa’ għaddejja. Hemm qlub li qatt ma nistgħu nirranġaw u  ħin li qatt ma nistgħu nagħtuh lura liż-żgħar tagħna. Qed niffaċċjaw sfidi ġodda.  Il-mistoqsija li toħroġ hi dik li s-sena d-dieħla se tkun test ieħor ta’ karattru. Hekk kif inħares madwar l-Unjoni Ewropea, naf li l-Ewropa se tgħaddi minn dak it-test. Hu proprju dan li jagħtini dik il-kunfidenza u  l-ispirazzjoni li nistgħu nieħdu miż-żgħażagħ Ewropej. Iż-żgħażagħ tagħna daħħlu t-tifsira fl-empatija u s-solidarjetà. Huma jemmnu li għandna responsabbiltà lejn il-pjaneta. Iż-żgħażagħ huma anzjużi dwar il-futur, huma determinati li jagħmluh aħjar.”

Tisħaq li “l-Unjoni Ewropea  tkun aktar b’saħħitha jekk tkun tixbaħ lill-ġenerazzjoni l-ġdida, jiġifieri   li nirriflettu, determinati u li jieħdu ħsieb. Ma’ dan hemm li nkunu b’saħħitna fil-valuri u fl-azzjoni. Nemmen li dan l-ispirtu se jkun aktar importanti minn qatt qabel matul it-tnax-il xahar li ġejjin. Dan huwa l-messaġġ li bgħatt lill-President Sassoli u lill-Prim Ministru Janša dwar i l-prijoritajiet tagħna għas-sena li ġejja”.

Kompliet tgħid li “sena hija żmien twil f’pandemija. Meta kont quddiemkom tnax-il xahar ilu, ma kontx naf meta – jew anke jekk hux se jkollna tilqima sigura u effettiva kontra COVID19. L-Ewropa llum hija fost il-mexxejja dinjija. Aktar minn 70 fil-mija tal-adulti fl-UE huma mlaqqma kompletament. Aħna konna l-uniċi li qsamna nofs il-produzzjoni tat-tilqima tagħna mal-bqija tad-dinja. Aħna tajna aktar minn 700 miljun doża lill-poplu Ewropew, u aħna tajna aktar minn 700 miljun doża oħra lill-bqija tad-dinja, jiġifieri lil aktar minn 130 pajjiż. Segwejna x-xjenza. Wassalna it-tilqima fl-Ewropa. Wassalniha lid-dinja. Imxejna bil-mod Ewropew u dan ħadem.”

Twissija iżda li “għandna kull raġuni biex inkunu kunfidenti, imma m’għandniex raġuni biex inkunu kompjaċenti. L-ewwel u l-iktar urġenti  bħala prijorità tagħna hija li nħaffu t-tilqim madwar id-dinja.  B’inqas minn 1 fil-mija tad-dożi globali amministrati f’pajjiżi bi dħul baxx, l-iskala ta’ inġustizzja u l-livell ta’ urġenza huma ovvji. Din hija waħda mill-kwistjonijiet ġeopolitiċi kbar ta’ żmienna. Team Europe qed jinvesti biljun Ewro biex iżid il-kapaċità tal-produzzjoni tal-mRNA fl-Afrika. Aħna diġà impenjajnana li naqsmu 250 miljun doża. Nista’ nħabbar illum li l-Kummissjoni se żżid donazzjoni ġdida ta’ 200 miljun doża oħra sa nofs is-sena d-dieħla. Dan huwa investiment fis-solidarjetà iżda wkoll fis-saħħa globali.”

Enfasizzat li “t-tieni prijorità hija li nkomplu l-isforzi tagħna hawn fl-Ewropa. Naraw diverġenzi inkwetanti fir-rati tat-tilqim. Irridu nżommu l-momentum. L-Ewropa hija lesta u għandna 1.8 biljun doża addizzjonali assigurati. Dan huwa biżżejjed għalina u għall-viċinat tagħna meta jkunu meħtieġa it-tilqim tal-booster.”

Saħqet li “ejja nagħmlu dak kollu possibbli biex niżguraw li dan ma jinbidilx f’pandemija ta’ dawk mhux imlaqqmin. Il-prijorità finali hija li nsaħħu t-tħejjija tagħna għall-pandemija. Is-sena l-oħra, għidt li wasal iż-żmien li nibnu Unjoni Ewropea għas-Saħħa u lllum għandna l-inzijattiva li qed taħdem tal-awtorità HERA. Għandna l-innovazzjoni u l-kapaċità xjentifika, l-għarfien tas-settur privat, għandna awtoritajiet nazzjonali kompetenti. Irridu nġibu dan kollu flimkien, inkluż finanzjament qawwi.  Dan għandu jsir biex inkunu żguri li l-ebda virus qatt ma jibdel epidemija lokali f’pandemija globali.”

Sport