Fl-aħħar xhur rajna l-inflazzjoni tkompli nieżla. Il-previzjonijiet huma li anke fix-xhur li ġejjin din tkompli tinżel għalkemm mhux mistenni li l-inflazzjoni tkun f’livell aċċettabbli qabel l-aħħar tas-sena d-dieħla.
Waqt li qegħdin naraw l-inflazzjoni tonqos, wieħed ma jistax ma jżommx f’moħħu ix-xhur fejn l-inflazzjoni kienet qawwija ħafna. Kienu xhur li fihom bdejna naraw il-prezzijiet jiżdiedu minn ġimgħa għal ġimgħa. Ma’ dan imma bdejna nisimgħu b’kumpaniji u korporazzjonijiet li bdew iħabbtu profitti rekord.
Jekk wieħed ikollu jara l-profitti ta’ kumpaniji taż-żejt isib li mindu bdiet l-invażjoni tal-Ukrajna mir-Russja il-profitti ta’ dawn il-kumpaniji żdiedu bil-kbir. Per eżempju ix-Shell bejn Jannar u Settembru tas-sena 2021 kienu għamlu $12.8 biljun profitt waqt li bejn Jannar u Settembru tas-sena 2022 aktar minn irduppjaw il-profitt u dan tela’ għal $30.1 biljun. Jekk nieħdu l-kumpanija BP naraw li l-profitt tagħhom bejn Jannar u Settembru ta’ sentejn ilu kien ta’ $8.7 biljun u dan issa hu stmat li se jitla’ għal $20.7 biljun. Jekk nieħdu ExxonMobil naraw li l-profitti huma previsti li jitilgħu minn $14.3 miljun għal $42.7 miljun. Fil-każ ta’ TotalEnergies, il-profitti telgħu minn $11.3 biljun għal $28.7 biljun. L-Eni minn profitt ta’ $2.6 biljun hu previst li tagħmel $10.3 biljuni.
F’pajjiżna ukoll qegħdin naraw kumpaniji anke dawk involuti fil-bejgħ ta’ prodotti essenzjali u anke ta’ servizzi li kellhom żidiet sostanzjali fil-profitt tagħhom meta mqabbel mas-sena li għaddiet.
Dawn il-profitti rekord qajmu l-argument dwar il-‘Greedflation’. M’hemm ebda problema li kumpaniji kbar jagħmlu profitti anki li jagħmlu profitti tajbin imma l-mistoqsija li trid issir u din trid tiġi mistħarrġa u analizzata, hi dik ta’ jekk dawk il-profitti humiex riżultat ta’ negozju li kompla jikber u jżid il-bejgħ jew inkella l-profitti sarux minħabba li qed jisfruttaw konsumaturi fil-kriżi li d-dinja qiegħda fiha bħalissa. Hu għalhekk li qed iqum l-argument ta’ ‘Greedflation’. Din hi xi ħaġa li anke l-Unjoni Europea qiegħda titkellem dwarha bl-argument ikun li mhux ġust li jsiru profitti rekord minn fuq dahar il-konsumaturi fi żmien ta’ gwerra u kriżi.”
Greedflation isseħħ meta jkollok sitwazzjoni fejn kumpaniji jibdew jagħmlu profitti kbar mhux minħabba żieda fil-bejgħ imma minħabba żieda fil-prezzijiet, liema żidiet isiru minħabba xi kriżi partikolari u mhux minħabba żidiet fl-ispiża tal-produzzjoni. Hu normali li f’ekonomija tas-suq għandek il-provvista u d-domanda li jaħdmu id f’id ma’ xulxin, f’ekononmija miftuħa. Minn żmien għal żmien tinħoloq l-inflazzjoni, imma din hi aċċettata f’suq miftuħ, għalkemm meta togħla ħafna jibdew jittieħdu miżuri biex dik l-istess inflazzjoni tkun kontrollata. Il-problema li qed tinħoloq issa hi dik li hemm korporazzjonijiet u kumpaniji li minħabba l-pożizzjoni tagħhom fis-suq u minħabba iċ-ċirkostanzi preżenti qegħdin f’sitwazzjoni li b’mod kontinwu qed jgħollu u jżidu l-prezzijiet.
F’pajjiżna hawn min approfitta ruħu mis-sitwazzjoni. F’sitwazzjonijiet bħal dawn, l-inflazzjoni tikber b’rata ferm u ferm aktar mgħaġġla. Dan apparti l-fatt li sitwazzjoni simili twassal għal problemi soċjali fejn aktar nies jibdew jaqgħu lura. Ma’ dan għandek ukoll il-fatt li s-saħħa tal-konsumaturi tibda dejjem titnaqqar.
Nemmnu li hemm bżonn analiżi ta’ x’inhu għaddej fis-suq. Hemm bżonn li wieħed jinvestiga u jistħarreġ sew x’inhu għaddej fis-suq. Li hawn min jabbuża hu ċar. Mhux kwistjoni biss li toqgħod tqabbel il-prezzijiet. Jekk hemm min qed jabbuża u jagħmel profitti.
Qiegħed iqum l-argument anki barra pajjiżna biex l-Istat jintervjeni u jinġabru aktar taxxi minn profitti żejda u dawk l-istess flus jerġgħu jmorru għand il-konsumaturi b’mod partikolari dawk fin-naħa t’isfel nett. Hemm min jargumenta dwar żidiet fil-pagi, iżda hemm argument li qed jiġi imbuttat sew u dan hu li ssir taxxa fuq profitti eċċessivi.
