Is-sovranita tat-Tajwan, pajjiż gżira fl-Asja tal-Lvant, ilha snin twal kwistjoni kontenzjuża maċ-Ċina tant li mhux darba li l-kwistjoni qanqlet tensjoni fil-baħar tan-nofsinhar taċ-Ċina. Il-gżira prinċipali tat-Tajwan, magħrufa wkoll bħala Formosa, tinsab bejn l-Ibħra tal-Lvant u n-Nofsinhar taċ-Ċina fil-majjistral tal-Oċean Paċifiku, bir-Repubblika Popolari taċ-Ċina fil-majjistral.
Il-kwistjoni tas-sovranita reġgħet feġġet f’dawn l-aħħar jiem meta l-President tat-Tajwan William Lai ħalef li jirreżisti kull attentat ta’ annessjoni miċ-Ċina u wiegħed li jsostni l-istatus ta’ awto-governanza tat-Tajwan f’diskors ta’ profil għoli li għamel minn meta ħa l-kariga aktar kmieni din is-sena.
Meta għamel din it-twissija, Lai kien qed jitkellem ma’ folla fil-kapitali Taipei fit-tfakkira tal-Jum Nazzjonali tat-Tajwan, disat ijiem biss wara li ċ-Ċina Komunista ċċelebrat il-75 anniversarju tagħha.
Fl-istess ħin, Lai wiegħed ukoll li jżomm l-istatus quo tal-paċi u l-istabbiltà madwar l-Istrett tat-Tajwan u li lest jikkoopera ma Beijing dwar kwistjonijiet bħall-bidla fil-klima, il-ġlieda kontra l-mard infettiv u ż-żamma tas-sigurtà reġjonali.
It-Tajwan u r-Repubblika Popolari taċ-Ċina mhumiex subordinati għal xulxin, qal Lai f’referenza għall-gvernijiet ta Taipei u Beijing rispettivament. Semma wkoll li f’pajjiżu, id-demokrazija u l-libertà qed jirnexxu u li r-Repubblika Popolari taċ-Ċina m’għandha l-ebda drittijiet fuq t-Tajwan.
Il-ġimgħa li għaddiet, Lai qal li kien assolutament impossibbli għaċ-Ċina Komunista li tkun il-“patrija” tat-Tajwan minħabba li l-gvern tal-gżira twaqqaf fl-1911, għexieren ta’ snin qabel ma twaqqaf ir-reġim Komunista attwali taċ-Ċina kontinentali fl-1949.
Meta tilef il-gwerra ċivili twila mal-Komunisti fl-1949, il-gvern tar-Repubblika taċ-Ċina ħarab lejn it-Tajwan u ilu bbażat hemmhekk minn dakinhar.
Ix-xahar li għadda, Lai staqsa wkoll l-affermazzjoni taċ-Ċina li t-talba awtonomika tagħha fuq il-gżira kienet ibbażata fuq l-integrità territorjali. Kieku dan kien il-każ, issuġġerixxa, Beijing tkun qed tinsisti wkoll biex tirkupra artijiet oħra hekk imsejħa storiċi li darba kienu jappartjenu lill-imperu Ċniż.
Lai għamel referenza għat-Trattat ta’ Aigun tal-1858, li ra liċ-Ċina tikkonċedi biċċiet kbar tal-Manċurja lir-Russja. Il-konċessjoni seħħet matul dak li ċ-Ċina tirreferi għalih bħala “seklu ta ‘umiljazzjoni”, meta potenzi tal-Punent u l-Ġppun sfruttaw id-djugħfija tad-Dynasty Qing.
Wara l-elezzjoni tiegħu f’Jannar, Lai ħa post il-president preċedenti tat-Tajwan Tsai Ing-wen, li kien ukoll mill-Partit Demokratiku Progressiv (DPP). Il-kummenti pubbliċi ta’ Lai s’issa huma meqjusa minn ħafna osservaturi politiċi bħala li jmorru lil hinn minn kull ħaġa li qal il-predeċessur tiegħu, li kien ferm aktar kawt fid-diskorsi pubbliċi tagħha.
Jinsisti li t-Tajwan m’għandux għalfejn jiddikjara l-indipendenza għax diġà huwa nazzjon sovran indipendenti li qatt ma ġie kkontrollat mir-Repubblika Popolari taċ-Ċina.
Nhar l-Erbgħa, il-gvern taċ-Ċina Komunista wieġeb billi qal li l-President Lai kien qed iżid fir-reġjun it-tensjoni b’“intenzjonijiet sinistri”.
