L-ikbar kalkolu ħażin fil-gwerra tal-Ukrajna għamlu Vladimir Putin meta ħaseb li jista’ jegħleb faċilment lill-Ukrajna u fi ftit jiem ikun qiegħed jiċċelebra fi Kiev. Ir-resistenza tal-Ukrajna madankollu kienet waħda eċċezzjonali. Il-President Zelensky, minflok ħarab, żamm sod u mexxa lil pajjiżu f’din il-ġlieda.
It-tieni l-ikbar kalkolu ħażin imbagħad sar minn Brussell. Mis-sanzjonijiet ineffettivi għall-qtugħ tar-rabtiet diplomatiċi kollha ma’ Moska, il-mexxejja Ewropej poġġew lilhom infushom f’rokna. Minkejja l-fatt li din il-gwerra kienet qed tagħmel ħsara kbira fuq l-ekonomiji tagħhom stess, dawn xorta waħda baqgħu servili għat-tmexxija tal-amminstrazzjoni ta’ Biden.
Il-Ġermanja m’għadx għandha s-saħħa ekonomika tal-passat, u ħafna nazzjonijiet Ewropej għadhom jitħabtu biex jirkupraw mill-impatt sever tal-ispejjeż tal-enerġija li aktar kemm jgħaddi żmien aktar dawn qed jogħlew.
Issa, bil-President Trump lura fil-White House, l-Ewropa ngħatat il-ġenb u t-triq lejn il-paċi qed tmexxiha l-Amerika. Il-proposta attwali ta’ 30 jum mingħajr ġlied hija pass pożittiv, madankollu dan żgur li mhux se jsolvi l-gwerra.
Jekk ir-Russja tirrifjuta, il-White House tista’ teskala l-appoġġ għall-Ukraina bil-għan li tagħmel pressjoni fuq il-Kremlin biex din tidħol fin-negozjati. Jekk Moska taċċetta l-waqfien temporanju, it-triq ’il quddiem tibqa’ waħda twila u kumplessa.
Wara tliet snin ta’ gwerra li fiha ħafna nies tilfu ħajjithom, Ursula von der Leyen, Roberta Metsola, u diversi mexxeja Ewropej mhux biss tilfu kull kontroll tan-narrattiva iżda wkoll tilfu kull tip ta’ kredibilità li seta’ kellhom.
Dan huwa l-istat tat-temxxija politika fl-Ewropa bħalissa, fejn il-futur tal-kontinent mhux qed jissawwar fi Brussell, iżda f’Jeddah u Washington.
In-nuqqas ta’ ħsieb strateġiku u l-vakum fit-tmexxija qed joħolqu rabja kbira u hawn lanqas qed insemmu lil Gaża, fejn il-falliment huwa saħansitra aktar evidenti.
Von der Leyen u Metsola mhux biss tilfu n-narrattiva u l-kredibbiltà tagħhom hemmhekk iżda abbandunaw saħansitra l-aktar valuri morali u umani bażiċi. Lanqas biss kienu kapaċi joħorġu b’dikjarazzjoni waħda kontra Netanyahu, li l-Qorti Kriminali Internazzjonali qed tfittxu fuq reati kontra l-umanità, aħseb u ara kemm se jaslu jsejħu l-Gwerra ta’ Gaża dak li hi: ġenoċidju.
Fl-Ukrajna tul dawn l-aħħar tliet snin, l-Ewropa ħallset l-ispiża kollha – li taqbel man-nefqa tal-Amerika fuq l-armi fl-Ukraina filwaqt li ġarrbet ħsara ekonomika serja minħabba l-gwerra. Biex issa tinsab eskluża mill-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet fil-kontinent tagħha stess.
Fuq il-front militari, wara tliet snin iebsa, il-gwerra tinsab f’punt ta’ staġnar.
Gwerra ta’ attrizzjoni tfisser qtil uman brutali, b’aħwa, missirijiet, u wliedhom jinqatlu ta’ kuljum. L-Ukrajna ma rkupratx territorju sinifikanti għal sentejn, u l-kisbiet tar-Russja għadhom minimi. L-esperti jistmaw li, b’dan ir-ritmu, Putin se jieħu 88 sena biex jirbaħ l-Ukraina b’mod sħiħ.
Il-Kremlin setgħet forsi kisbet territorju fil-kamp tal-battalja iżda mbagħad żvelat n-nuqqasijiet militari tagħha — loġistika difettuża, tattiċi skaduti, u riżorsi mġebbda żżejjed. Iż-żewġ naħat għandhom kriżi ekonomika.
L-ekonomija tal-Ukrajna qed tiddependi fuq l-għajnuna tal-Punent filwaqt li tissagrifika assi naturali ta’ valur lill-Amerikani.
Ir-Russja, minkejja s-sanzjonijiet, tkompli taħli r-riżorsi u taħraq il-flus fil-gwerra.
Huwa ċar li l-ispiża ta’ din il-gwerra hija insostenibbli, iżda r-retorika prevalenti li ġejja minn Brussell u minn bliet kapitali Ewropej oħra hija li l-ġlied jibqa’ għaddej bla ebda tmiem.
Il-pożizzjoni ta’ Trump “L-Amerika l-Ewwel” ħarbtet lin-NATO u lill-UE. L-Ewropa qed iżżid l-għajnuna finanzjarja u militari, iżda m’għandhiex il-kapaċità militari biex timxi waħedha.
Iż-żieda fl-infiq għad-difiża f’ekonomiji Ewropej f’diffikultà se tixpruna biss l-inkwiet domestiku, u l-populisti se jżiduh.
Huwa għalhekk li Malta għandha raġun meta tgħid li hija kontra aktar żidiet fil-baġit militari fl-Ukraina biex tkebbes gwerra għal dejjem. Ma jagħmel assolutament l-ebda sens.
Mingħajr appoġġ sostnut mill-Istati Uniti – mingħajr l-intelligence tagħha, mingħajr Starlink, mingħajr l-armi avvanzati tagħha – l-Ukrajna se tkun f’pożizzjoni ħafna aktar dgħajfa, irrispettivament miż-żieda fl-investiment militari tal-Ewropa.
Il-President Trump innifsu jifhem din is-setgħa dinamika tajjeb ħafna—mingħajr l-appoġġ tal-Istati Uniti, id-difiżi tal-Ukraina se jitfarrku. Huwa għandu l-karti f’idu, u dan jagħmel il-pożizzjoni tiegħu dwar in-negozjati għall-paċi kruċjali. Dan deher ċar ħafna fil-laqgħa li seħħet fl-Oval Office mal-President Zelensky.
It-taħditiet dwar il-paċi, diffiċli kemm jistgħu jkunu, huma l-unika triq sensibbli ‘l quddiem.
Kif issuġġerixxa s-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti Marco Rubio, ir-ritorn lejn il-fruntieri tal-2014 huwa improbabbli fi kwalunkwe ftehim ta’ paċi realistiku.
Jekk ir-Russja żżommx xi territorju Ukren minkejja l-aggressjoni illegali tagħha jista’ jiġi ddeterminat biss permezz ta’ negozjati – negozjati li jridu jinkludu l-Ukraina.
Madankollu, mhuwiex diffiċli li wieħed jimmaġina xenarju fejn ir-Russja żżomm xi art.
Dan imma huwa prezz li l-Ukreni lesti jħallsu għall-paċi?
X’se tikkonċidi r-Russja?
U x’garanziji teħtieġ l-Ukraina biex tevita li jkun hemm gwerra oħra fil-futur?
Din hija deċiżjoni primarjament għall-Ukrajna, mhux għal Brussell. Hemm influwenza sinifikanti kontra l-President Putin, u jaf li jekk jonqos milli juri interess għall-paċi, l-Istati Uniti jistgħu jerġgħu jibdew jappoġġjaw lill-Ukraina sakemm ma jkollux għażla oħra.
Filwaqt li m’hemm l-ebda ċertezza li n-negozjati se jirnexxu, l-alternattiva – gwerra bla tmiem – hija ferm agħar.
Madankollu, l-Ewropa trid tikkonfronta r-realtà.
Matul l-aħħar tliet snin, din eskalat il-gwerra filwaqt li ġġudikat ħażin il-pożizzjoni strateġika tagħha stess.
Issa, l-Istati Uniti riesqa lejn taħditiet ta’ paċi u Brussell qed tirriskja li tidher ineffettiva u politikament mingħajr setgħa.
Iżda l-pragmatiżmu għandu jipprevali, u mhux l-ego individwali.
Il-mexxejja Ewropej iridu jirrikonoxxu l-kalkoli żbaljati tagħhom, jitgħallmu minnhom, u jadattaw għall-ordni ġeopolitiku ġdid.
