Il-Kunsill Fiskali Konsultattiv Malti (MFAC) fir-rapport annwali li ppreżenta lill-Ministru tal-Finanzi ftit tal-jiem ilu innota li l-ekonomija Maltija sostniet il-prestazzjoni robusta tagħha fl-2023 u kisbet tkabbir ekonomiku aktar b’saħħtu milli kien antiċipat.
Ir-Rapport Annwali jidentifika kwalunkwe devjazzjoni makroekonomika u baġitarja mit-tbassir preċedenti u jevalwa l-konformità mar-regoli fiskali stipulati fl-Att dwar ir-Responsabbiltà Fiskali u janalizza jekk irriżultati baġitarji tal-2023 kienux konformi mal-Istrateġija Fiskali ta’ Terminu Medju (MTFS) tal-2022 u l-miri fiskali kif aġġornati fl-Abbozz tal-Pjan Baġitarju għall-2023.
Ir-riżultat tal-Prodott Domestiku Gross (PDG) aħjar milli mistenni kellu impatt pożittiv fuq il-proporzjonijiet fiskali ewlenin. B’mod speċifiku, il-proporzjon tad-defiċit tjieb b’0.6% meta mqabbel mas-sena preċedenti, minkejja li, f’termini assoluti, id-defiċit baqa’ qrib il-livelli tal-2022.
Fir-Rapport, l-MFAC ressaq diversi rakkomandazzjonijiet, inklużi li t-tkabbir ekonomiku għandu jkompli jkun immexxi mill-esportazzjoni, u b’hekk titnaqqas id-dipendenza fuq il-muturi domestiċi, b’mod partikolari l-konsum privat.
L-MFAC jirrakkomanda li l-intrapriżi jidderieġu l-profitti eċċessivi f’investimenti produttivi u inizjattivi biex itejbu l-produttività tax-xogħol. Din l-istrateġija ttejjeb il-kompetittività u ssaħħaħ il-kapaċità tal-pajjiż għal tkabbir ekonomiku sostenibbli.
Skont ir-rapport, il-gvern għandu jevita li jżid l-infiq tiegħu biex jiżgura l-aderenza mal-parametru referenzjarju tal-perkors tan-nefqa fiskali. Filwaqt li għandhom jiġu esplorati sforzi biex titrażżan in-nefqa tal-gvern, in-nefqa kapitali produttiva li tippromwovi t-tkabbir fuq terminu medju sa twil ma għandhiex titnaqqas.
Il-konsolidazzjoni fiskali għandha tiżgura li jinkiseb l-isforz fiskali meħtieġ. Tabilħaqq, l-aġġustament strutturali jrid ikun aktar minn 0.4% tal-PDG irreġistrat fl-2023, minħabba li fi Proċedura ta’ Defiċit Eċċessiv, pajjiż irid iwettaq sforz annwali minimu ta’ 0.5 pp.
Il-Gvern, ikompli jelenka r-rapport, għandu jikkunsidra wkoll li jimmira għal sforz akbar mill-minimu meħtieġ, b’mod partikolari, f’ambjent ta’ tkabbir ekonomiku għoli, biex jibni ‘buffers’ fiskali.
Minkejja li t-tkabbir tal-PDG qabeż b’mod sinifikanti l-previżjonijiet għall-2023, id-dħul tal-gvern ma weriex żieda korrispondenti. L-elastiċità tat-taxxi kemm diretti kif ukoll indiretti għat-tkabbir tal-PDG baqgħet baxxa meta mqabbla mas-snin preċedenti.
Tali diskrepanzi għandhom jiġu investigati, u kwalunkwe azzjoni meħtieġa għandha tittieħed permezz ta’ miżuri xierqa biex tiġi indirizzata l-kwistjoni.
Ir-rapport sħiħ, intitolat “Assessment of the Annual Report 2023” kien ippreżentat lill-Ministru tal-Finanzi fit-12 ta’ Awwissu 2024.
