L-Artikolu 5 tal-Kostituzzjoni Maltija jipprevedi l-possibbiltà li jiġu introdotti lingwi uffiċjali oħra, u b’hekk titħalla l-bieb miftuħ. It-Taljan għadu mitkellem u mifhum minn porzjon kbir tal-popolazzjoni, parzjalment grazzi għall-prossimità ġeografika tiegħu mal-Italja u x-xandiriet tat-televiżjoni Taljani, u huwa mgħallem fl-iskejjel pubbliċi kollha.
It-Taljan huwa mitkellem b’mod fluwenti minn 41.34% tal-Maltin f’Malta. Skont stimi oħra, 86% tal-popolazzjoni titkellem bit-Taljan: 67% jitkellmuh b’mod fluwenti, 17% oħra għandhom għarfien bażiku tal-lingwa, u 2% huma kelliema nattivi tat-Taljan.
X’ġara mit-Taljan f’Malta: Lingwa uffiċjali sal-1934: Għal sekli sħaħ, it-Taljan kien il-lingwa uffiċjali ta’ Malta, miġjuba f’Malta mill-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann fl-1530. Rinunzja tal-istatus uffiċjali: L-Ingliż u l-Malti saru lingwi uffiċjali, bit-Taljan imneħħi mil-lista fl-1936 mill-Ingliżi f’attentat biex jillimitaw l-influwenza Taljana. Is-sinjali pubbliċi u l-menus tar-ristoranti spiss ikunu bil-Malti, bl-Ingliż u bit-Taljan, u l-festa nazzjonali tas-Sette Giugno tiċċelebra l-konnessjoni mal-kultura Taljana.
Sal-1964, il-Gazzetta tal-Gvern Malti kienet tiġi ppubblikata wkoll fi tliet lingwi: it-Taljan, il-Malti u l-Ingliż.
“It-Taljan ilu mitkellem f’Malta—pajjiżi—għal sekli sħaħ.” Dawn il-kelmiet jibdew il-messaġġ qasir bil-vidjo li l-President tal-Parlament Ewropew, Roberta Metsola ta’ Malta, xandret fuq l-istazzjonijiet tal-Ministeru Taljan għall-Affarijiet Barranin fl-okkażjoni tal-Ġimgħa tal-Lingwa Taljana fid-Dinja. “Il-lingwa Taljana hija t-tielet l-aktar lingwa mifruxa f’Malta, u hija mitkellma minn aktar minn nofs iċ-ċittadini Maltin,” tkompli Metsola, u tikkonkludi: “Il-lingwa li nitkellmu hija l-mezz li permezz tiegħu l-kultura tagħna, l-istorja tagħna, il-valuri tagħna, u l-viżjoni tagħna tad-dinja jiġu mwassla. Viva l-lingwa Taljana, viva l-Italja, u viva l-Ewropa.”
Madankollu, jekk tappoġġja l-introduzzjoni mill-ġdid tat-Taljan bħala t-tielet lingwa uffiċjali, jekk jogħġbok iffirma u aqsam dan il-messaġġ ma’ ħaddieħor: https://chng.it/Lr72wYw2yH
