Tuesday, December 24, 2024

ŻMIEN L-EŻAMI… TA’ FITCH

L-Avukat Joe Brincat

Aqra wkoll

Fitch, kumpanija li tistma l-pajjiżi kemm ta’ min jafdahom, għamlet  l-eżami lil Malta. U kontra l-qerrieda li naqraw fil-ġurnali hawn Malta, tat riżultat tajjeb li pajjiżna ta’ min jafdah. Se nġibu biċċiet mir-riżultat fi kliem Fitch stess.

Fitch  tipproġetta li l-inflazzjoni se tilħaq 4.1% fl-2022. Id-djar Maltin s’issa baqgħu fil-biċċa l-kbira mhux affettwati minn żieda qawwija fil-prezzijiet internazzjonali tal-gass u l-elettriku bl-ingrossa minħabba ftehimiet ta’ xiri bi prezz fiss, li jipproteġu d-dħul reali disponibbli u l-konsum privat. Il-gvern jibqa’ impenjat li jillimita ż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija. Miżuri tal-Gvern biex jikkontrollawhom jinkludu sussidji mdaqqsa lill-kumpanija tal-utilità pubblika biex ikopru t-telf milli jinżammu stabbli l-prezzijiet tad-dawl u tnaqqis fid-dazji tas-sisa għall-petrol u d-diesel. Il-gvern qed jintervjeni wkoll fis-suq tal-ikel biex jillimita ż-żieda fil-prezzijiet tal-qamħ.

Kontinwità tal-Politika Ekonomika, Riformi Istituzzjonali: Wara l-elezzjoni mill-ġdid tal-Partit Laburista fil-gvern ta’ Malta fis-26 ta’ Marzu, il-partit ikompli jiggverna waħdu taħt is-sistema politika ta’ Malta b’żewġ partiti. Bħala parti mill-Pjan ta’ Reżiljenza u Rkupru, il-gvern impenja ruħu li jsaħħaħ il-qafas istituzzjonali, inkluż il-qafas ġudizzjarju u kontra l-ħasil tal-flus, u jindirizza parzjalment it-tħassib tal-Kummissjoni Ewropea dwar id-disponibbiltà ta’ prattiki aggressivi tal-ippjanar tat-taxxa. L-Indikaturi tal-Governanza Dinjija (WGI) ta’ Malta jkomplu jaqbżu l-medjan ‘A’ iżda dgħufijiet perċepiti fil-kwalità tal-istituzzjonijiet u l-qafas ta’ governanza ta’ Malta wasslu għal deterjorament qawwi fl-2019/2020 u l-punteġġi tal-WGI irkupraw biss parzjalment fl-2021 

Greylisting tal-FATF: Id-deċiżjoni tat-Task Force ta’ Azzjoni Finanzjarja (FATF) f’Ġunju 2021 li tpoġġi lil Malta fuq l-hekk imsejħa greylist tagħha għadha ma affettwatx materjalment l-ekonomija Maltija, kif jidher mill-irkupru ekonomiku qawwi u l-prestazzjoni b’saħħitha kontinwa tas-settur finanzjarju kbir. Wara żjara fuq il-post tal-FATF f’April ta’ din is-sena, l-FATF tista’ tivvota dwar jekk tneħħix lil Malta mill-greylist tagħha waqt il-laqgħa plenarja li jmiss tagħha f’Ġunju.

ESG – Governanza: Malta għandha ESG Relevance Score (RS) ta’ ‘5[+]’ kemm għall-Istabbiltà Politika u d-Drittijiet u għall-Istat tad-Dritt, il-Kwalità Istituzzjonali u Regolatorja u l-Kontroll tal-Korruzzjoni . Dawn il-punteġġi jirriflettu l-piż għoli li għandhom l-Indikaturi tal-Governanza tal-Bank Dinji (WBGI)  Malta għandha l-istess livell ta’ WBGI f’79.8, li tirrifletti r-rekord twil tagħha ta’ tranżizzjonijiet liġi u paċifiċi, drittijiet sew għall-proċess politiku, kapaċità li jiġu stabbiliti, stat tad-dritt effettiv u effettiv. baxx ta’ regolament.

KONSIDERAZZJONIJIET ESG

Malta għandha Punteġġ ta’ Rilevanza ESG ta’ ‘5[+]’ għall-Istabbiltà Politika u Drittijiet skont l-Bank Dinji. Billi Malta għandha rank perċentwali ‘l fuq minn 50 għall-Indikatur ta’ Governanza rispettiv, dan għandu impatt pożittiv fuq il-profil tal-kreditu. 

Dan ifisser li Malta tista’ tafdaha! U issa isimgħu din li ġej:

Malta għandha Punteġġ ta’ Rilevanza ESG ta’ ‘5[+]’ għall-Istat tad-Dritt, il-Kwalità Istituzzjonali u Regolatorja u l-Kontroll tal-Korruzzjoni….i. Billi Malta għandha rank perċentwali  ‘l fuq minn 50 għall-Indikaturi ta’ Governanza rispettivi, dan għandu impatt pożittiv fuq il-profil tal-kreditu.

Malta għandha Punteġġ ta’ Rilevanza ESG ta’ ‘4[+]’ għad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Politiċi Dawn l-indikaturi tal-Governanza tal-Bank Dinji huwa rilevanti għall-klassifikazzjoni u xprun tal-klassifikazzjoni. Billi Malta għandha rank perċentwali ‘l fuq minn 50 għall-Indikatur ta’ Governanza rispettiv, dan għandu impatt pożittiv fuq il-profil tal-kreditu.

FI KLIEM SEMPLIĊI

Malta hija ta’ min jafdaha fuq ħafna oqsma u min jiġi jinvesti hawn,  l-eżami kien fuq kollox,  fuq il-kreditu,  drittijiet tal-bniedem,  stabbilità politika,   fuq is-saltna tad-dritt…..eċċ eċċ eċċ.

Malta ħadet ukoll marka għola għal quddiem.  A+.

Illum forsi ftit tqil il-kliem,  imma ridt nibqa’ ma’ dak li kitbu Fitch stess,  u l-kliem ikun tekniku fuq suġġett bħal dan.

Li hu nteressanti huwa li Fitch qablu ma’ riżultat ieħor fuq Malta mill-Bank Dinji,  jew kif jafu ħafna l-World Bank.   

Min jaf ikunx hemm xi wieħed ta’ Repubblika jmur jipprotesta quddiem il-World Bank fi New York,  u jarma xi kamp u jgħidilhom li għandhom żball fuq Malta.

Ekonomija

Sport