Wara l-inċident li fih tilef ħajtu ż-żagħżugħ Jean Paul Sofia, kienet inħatret inkjesta pubblika preseduta mill-Imħallef Emeritu Joseph Zammit McKeon flimkien mal-Awditur Ġenerali Charles Deguara u l-Perit Mario Cassar.
Fit-28 ta’ Frar 2024, il-Prim Ministru rċieva r-rapport ta’ din l-inkjesta u ppubblika b’mod immedjat r-rapport sħiħ tagħha u ħatar sotto kumitat tal-Kabinett biex imexxi b’mod iffukat l-implimentazzjoni tad-39 rakkomandazzjoni li ħarġu mill-istess rapport.
Dan il-Kumitat jinkludi erba’ Ministri b’portafolli direttament relatati mar-rakkomandazzjonijiet tal-inkjesta pubblika u huwa mmexxi minn Mark Mallia, Kap tas-Segretarjat fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru.
Il-Kumitat jiltaqa’ regolarment biex jassigura li kull rakkomandazzjoni qed tiġi segwita b’pass konkret u strutturat. Ukoll, il-Kumitat żamm impenn li jipprovdi aġġornament lill-Kabinett kull tliet xhur. B’kollox f’dawn l-aħħar 12-il xahar, il-Kumitat iltaqa’ xejn inqas minn 18-il darba.
Fi briefing li sar iillum għall-ġurnalisti, f’għeluq sena mill-pubblikazzjoni tar-rapport, ingħata rendikont tal-ħidma mwettqa f’dan ir-rigward. Jirriżulta li 22% tar-rakkomandazzjonijiet ġew implimentati b’mod sħiħ, 74% oħra jinsabu fi stadju avvanzat li jiġu implimentati mentri huma biss 4% ir-rakkomandazzjonijiet li sa issa għadhom ma ġewx implimentati.
Mal-pubblikazzjoni tar-rapport, il-Prim Ministru Robert Abela kien ukoll ħabbar ħames inizjattivi li l-Gvern beda jaħdem fuqhom biex ikompli jirriforma s-settur tal-kostruzzjoni li huma dawn li ġejjin:
1 – Leħen akbar liċ-ċittadin
- Introduzzjoni ta’ sistemi aħjar ta’ rappurtaġġ.
- Assistenza legali u teknika ta’ Avukati u Periti mingħajr ħlas għal ċittadini affettwati.
- Helpline 138 b’rispons mgħaġġel, aktar faċli u effiċjenti biex wieħed jirrapporta inċidenti jew abbużi
2 – Infurzar aktar b’saħħtu
- Proċess ta’ infurzar konsolidat bejn l-Awtoritajiet fis-settur tal-kostruzzjoni.
- Aktar spezzjonijiet fuq siti tal-kostruzzjoni u azzjonijiet diretti kontra ksur tal-liġi.
- Pubblikazzjoni ta’ reġistru u trasgressuri fuq is-sit tal-OHSA sal-2025.
3 – Liġi ġdida tal-OHSA
- Saħħet il-governanza tal-OHSA u żiedet setgħat ġodda.
- Deterrent aktar effettiv, bl-introduzzjoni ta’ qafas ġdd ta’ penali amministrattivi u multi sa €50,000.
- Ħolqien ta’ tribunal speċjalizzat biex jisma każijiet ta’ sigurtà fuq il-post tax-xogħol.
4 – Ħarsien tal-bini
- Eliminazzjoni tad-distinzjoni bejn bini stand-alone u bini ieħor.
- Rekwiżiti u assigurazzjoni aktar stretti fuq siti tal-kostruzzjoni li jkopri lill-ħaddiema u lil terzi.
- Introduzzjoni ta’ liċenzjar obbligatorju għall-benneja u l-kuntratturi.
5 – Riforma fl-allokazzjoni tal-art
- Titjib fil-proċessi ta’ għoti ta’ art industrijali.
- Aġġornament tal-proċeduri sabiex jiġi żgurat użu aktar trasparenti u sostenibbli tal-art.
- Aktar tard din is-sena se jiddaħħlu emendi fil-liġ dwar l-operat ta’ Malta Enterprise u INDIS Malta, filwaqt li se jkun hemm industrial policy.
- Art industrijali se tibda tingħata fuq il-valur miżjud li se tagħti lill-ekonomija ta’ pajjiżna.
- Tkompli tissaħħaħ il-governanza, it-trasparenza u l-proċessi amministrattivi relatati mal-iżvilupp industrijali f’Malta.
Emendi fil-Proċeduri ta’ Notifika u Żvilupp
Riforma fl-Ordni ta’ Notifika tal-Iżvilupp (DNO)
- Ġew introdotti emendi sinifikanti sabiex jissaħħu r-regolamenti għal żviluppi fiż-żoni industrijali mmexxija minn INDIS u Malta Enterprise.
- Ladarba tiġi vvalidata notifika ta’ żvilupp, l-Awtorità tal-Ippjanar se jkollha sa 30 jum biex tevalwa s-sottomissjoni u tagħti r-rakkomandazzjonijiet tagħha, segwita minn sebat ijiem oħra għal deċiżjoni finali mill-Bord tal-Ippjanar.
Regoli Ġodda għal Żviluppi Viċin Proprjetajiet ta’ Terzi
- Kwalunkwe żvilupp fiż-żoni ta’ INDIS u Malta Enterprise li jmiss ma’ proprjetà ta’ terzi issa għandu jgħaddi minn proċess sħiħ ta’ applikazzjoni għall-iżvilupp.
Skrutinju u Approċċ aktar Strutturat
- Żviluppi kompletament imdawra minn siti INDIS se jkunu rregolati taħt ordni regolatorja ġdida sabiex tiġi garantita l-konformità u l-infurzar effettiv.
- Żviluppi approvati jkollhom validità ta’ tliet sni, b’possibilità ta’ estensjoni għal perjodu addizzjonali ta’ tliet snin.
Konsultazzjoni pubblika u parteċipazzjoni ta’ stakeholders
- Kwalunkwe żvilupp fiż-żoi ta’ INDIS u Malta Enterprise li jmiss ma’ proprjetà ta’ terzi jridu jgħaddu minn perjodu ta’ konsultazzjoni pubblika ta’ 30 jum.
Il-mixja lejn standards ogħla
Tisħiħ tal-infurzar: aktar spezzjonijiet u infurzar aktar rigoruż fuq il-postijiet tax-xogħol.
Reġistru ta’ persuni kompetenti: Assigurazzjoni li professjonisti fis-settur huma mħarrġa u kwalifikati.
Edukazzjoni u taħriġ: Programmi ġodda għall-ħaddiema u l-kuntratturi sabiex joperaw skont l-ogħla standards tas-sigurtà.
Kollaborazzjoni akbar bejn entitajiet: Aktar ftehimiet, inkluż b’MOUs bejn l-OHSA, il-BCA u entitajiet oħra sabiex tiġi msaħħa l-governanza fis-settur. Mill-aħħar ġimgħa t’Awwissu ’l hawn saru madwar 550 spezzjoni konġunta u minnhom irriżulta li ttieħdu 134 azzjoni mill-uffiċjali tal-BCA u 147 azzjoni mill-uffiċjali tal-OHSA.
L-Ombudsman: Twessigħ tal-kompetenza tal-Ombudsman, inkluż mandat estiż għall-Kummissarju għall-Ambjent u l-Ippjanar fil-qasam tal-kostruzzjoni.
Imwaqqaf Direttorat: Twaqqaf Direttorat għall-Kostruzzjoni u s-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol biex jippromwovi sigurtà aħjar, jikkordina ma’ entitajiet rilevanti u jimplimenta miżuri meħtieġa.
L-Iskill Card: Qed isiru diskussjonijiet biex l-Iskill Card tal-kostruzzjoni tiġi integrata f’portal nazzjonali wieħed.
Regolamenti ġodda dwar is-Saħħa u s-Sigurtà f’siti ta’ kostruzzjoni
Tnedew sett ta’ għodod leġiżlattivi ġodda li fost l-oħrajn jittrattaw regolamenti dwar is-saħħa u s-sigurtà f’siti ta’ kostruzzjoni
Il-Malta Labour Migration Policy
Il-Gvern nieda wkoll il-Malta Labour Migration Policy biex jassigura li l-migrazzjoni tax-xogħol tkun regolata b’mod trasparenti u sostenibbli. Din il-politika tiffoka fuq it-tisħiħ tad-drittijiet tal-ħaddiema u l-introduzzjoni ta’ kriterji aktar ċari sabiex f’Malta jidħlu biss ħaddiema kwalifikati u meħtieġa.
Żieda fir-riżorsa umana
Il-ħaddiema fil-BCA żdiedu għal 84, b’26 minnhom fit-taqsima tal-infurzar. Il-mira hi li dawn jiżdiedu b’20 oħra.
Aktar minn 20,000 spezzjoni mill-BCA u l-OHSA matul l-2024
Saru ‘l fuq minn 12,750 spezzjoni mill-BCA, li fihom inħarġu 670 multa u 240 oħrdni biex jitwaqqfu x-xogħlijiet. L-ispetturi tal-OHSA wettqu madwar 9,400 spezzjoni f’diversi setturi ta’ xogħol inklużi f’siti ta’ kostruzzjoni, fejn inħarġu madwar 550 penali, u ġew ordnati 331 ordni biex jitwaqqfu x-xogħlijiet. L-ispetturi tal-OHSA ħarġu wkoll 960 notifika għal titjib fuq il-post tax-xogħol.
Helpline 138
Is-servizz tal-helpline 138 wassal għal 17,000 telefonata f’sitt xhur għal medja ta’ madwar 100 telefonata kuljum.
Kodiċi Nazzjonali tal-Bini u l-Kostruzzjoni
Iffirmat ftehim ġab flimkien l-imsieħba ewlenin fis-settur tal-kostruzzjoni biex b’impenn jaħdmu fuq l-implimentazzjoni ta’ Kodiċi Nazzjonali dwar il-bini u l-kostruzzjoni, li se jwassal għad-dħul fis-seħħ b’mod gradwali ta’ 17-il kodiċi tal-bini u sitt kodiċi tal-kostruzzjoni.
Uffiċċju ġdid tal-OHSA f’Għawdex
Preżenza diretta għall-infurzar u taħriġ f’Għawdex fil-jiem li ġejjin biex jonqos l-iskariġġ għall-Għawdxin li s’issa kienu qegħdin ikollhom jinżlu Malta biex jinqdew b’tali servizzi.
