Ikun inġust li wieħed jgħid li ma nbidel xejn f’dawn l-aħħar sentejn. Il-bidla li kienet qiegħda sseħħ, anke jekk bil-mod ħafna. Il-ħtieġa ta’ reviżjoni sħiħa tas-sistema kollha hija meħtieġa illum daqskemm kienet fl-2007, meta bdejna nippromwovuha. Il-bidla titwettaq l-aħjar meta r-riskju ta’ impatti negattivi jiġi indirizzat ħafna minn qabel. Sfortunatament, kif jiġri ta’ spiss f’Malta, il-bidla sseħħ biss wara kriżi.
Iddikjara dan Andre Pizzuto li reġa’ ġie elett bħala President tal-Kamra tal-Periti wara li kiseb 95 fil-mija tal-voti fil-Laqgħa Ġenerali annwali tal-Għaqda.
Filwaqt li tkellem dwar kif għal snin sħaħ kien imwiegħed li tittieħed id-deċiżjoni li tirregolarizza l-kuntratturi fuq xogħolhom biex tibda ssir distinzjoni bejn ix-xogħlijiet tagħhom, Pizzuto ħabbar li l-gvern ħejja l-abbozz li se jkun qiegħed jara li l-kuntratturi kollha jiġu liċenzjati. Għaldaqstant wara tant żmien, Pizzuto faħħar lill-Ministru għax-Xogħlijiet Pubbliċi u l-Ippjanar Stefan Zrinzo Azzopardi li sa mill-ewwel jum tiegħu fl-irwol, ġibed ħabel wieħed biex ikun hawn regolarità li telimina l-abbużi fejn jidħlu l-kuntratturi.
F’dan ir-rigward Pizzuto qal li l-konklużjoni tal-Laqgħa Ġenerali Straordinarja ta’ Mejju li għadda, b’mozzjoni qawwija li tistabbilixxi skadenza għall-liċenzjar tal-kuntratturi sa Ottubru, tat il-frott tagħha. Żied jgħid li fl-aħħar ta’ Ottubru, il-Ministru Zrinzo Azzopardi ppreżenta l-kunċetti wara r-reġistrazzjoni u l-liċenzjar tal-kuntratturi.
Qal ukoll li minn hemm kompliet il-ħidma biex fl-aħħar jiem ġie stabbilit abbozz ta’ avviż legali li jkompli l-ewwel fażi tar-reġistrazzjoni u l-liċenzjar tal-kuntratturi. Saħaq li għad fadal ħafna xogħol xi jsir biex l-industrija tiġi modernizzata biex tilħaq l-istandards kwalitattivi tal-kontropartijiet Ewropej, madanakollu nnota l-impenn u r-rieda tal-Ministru Zrinzo Azzopardi li f’kull laqgħa li saret f’dan il-perjodu, wasslet biex saru riformi effettivi u nżammet konsultazzjoni kontinwa mal-Kamra tal-Periti.
Rigward l-aħħar inċident traġiku, il-President tal-Kamra tal-Periti qal li kien ikun faċli għall-kunsill li jirreaġixxi billi jipponta s-swaba’. Sostna li l-Kunsill ilu jipproponi riformi, jagħmel pressjoni, jorganizza laqgħat b’attendenza numeruża u jippubblika dokumenti artikolati. Minkejja dan huwa qal li għal snin sħaħ kien hemm forzi ta’ reżistenza li waqqfu l-progress li l-industrija u l-professjoni tagħhom tant għandhom bżonn. Saħaq li din kienet reżistenza li ġejja mill-biża’, l-inkompetenza, l-egoiżmu, ir-regħba, l-ispekulazzjoni, u l-injoranza.
“Ir-riżultat ta’ din ir-reżistenza, kif diġà rajna wisq drabi din is-sena, huwa l-mewt. Kwalità tal-ħajja li tikklassifika fost l-aktar baxxi fil-partijiet industrijalizzati tad-dinja. Ambjent mibni li tkisser mill-individwaliżmu u l-profitt. Ġenerazzjonijiet iżgħar li ma jistgħux jistennew li jitilqu mill-pajjiż. Sfruttament ta’ ħaddiema barranin. Konġestjoni tat-traffiku, għargħar, storbju u tniġġis tal-arja, u ġenerazzjoni eċċessiva tal-iskart. Professjoni li ġiet umiljata u mħassra”, kompla biex jgħid Pizzuto.
Huwa kompla biex jinnota l-bidliet li tkellem dwarhom u qal li l-ewwel riforma kbira kienet l-Att il-ġdid tal-Periti. Sostna li din kienet liġi li damet 15-il sena biex tgħaddi mill-Parlament u ddeskriva dan il-perjodu bħala ħin moħli. It-tieni riforma kbira kienet l-Att dwar l-Awtorità tal-Bini u l-Kostruzzjoni. Spjega li fl-2021, il-Kunsill għalaq 29 investigazzjoni prima facie u tliet każi ta’ kondotta formali, filwaqt li fl-2022 għalaq 15-il investigazzjoni prima facie u 17-il każ ta’ kondotta formali. Fuq l-aġenda attwali tiegħu, il-Kunsill għandu seba’ investigazzjonijiet li għadhom għaddejjin, ħamsa sospiżi, u 43 pendenti prima facie, u madwar 20 oħra li għadhom mhumiex fuq l-aġenda; u barra minn hekk, ħamsa kawżi ta’ kondotta formali li għadhom għaddejjin u disa’ appelli li bħalissa qed jinstemgħu quddiem il-Qorti tal-Appell.
Il-Kumitat tal-Arkitettura jinsab fil-proċess li jibda t-tħejjija ta’ Qafas tal-Arkitettura, li se jistabbilixxi proċessi u kriterji biex tiġi żgurata l-kwalità fid-disinn sostnut mill-Għanijiet ta’ Sostenibbiltà tan-NU, b’kollaborazzjoni mal-Ministeru tal-Finanzi u l-Impjiegi. Il-Kumitat qed jaħdem ukoll fuq it-twaqqif ta’ Bordijiet ta’ Reviżjoni tad-Disinn bħala t-tieni fażi ta’ din l-inizjattiva, biex jipprovdu lill-periti bl-opportunità li jkollhom reviżjoni xierqa tad-disinji arkitettoniċi minn panel ta’ periti tad-disinn rispettati li joffri reviżjoni kritika biex itejbu r-riżultati tad-disinn. Ir-rakkomandazzjonijiet tal-panel jintużaw biex jappoġġjaw applikazzjonijiet eventwali ta’ ppjanar u jikkostitwixxu konsiderazzjoni materjali fil-liġi, li tista’ tissostitwixxi legalment parametri ta’ disinn kwantitattivi arbitrarji li jinsabu f’dokumenti ta’ ppjanar bħal DC15. Kont nittama li nħabbar konklużjoni dwar in-negozjati dwar din l-inizjattiva, madankollu nhar il-Ġimgħa li għadda konna ffaċċjati b’ostaklu mhux mistenni li nittamaw li nindirizzaw fil-ġimgħat li ġejjin.
F’dan ir-rigward Pizzuto qal li l-kumitat stieden lill-Gvern biex jifforma Bord konġunt b’rappreżentanza ugwali tal-Kamra u l-Gvern biex jipproduċi l-ewwel Politika Nazzjonali dwar l-Arkitettura. Il-politika tal-arkitettura se tkun dokument strateġiku li se tfittex li tidentifika l-problemi tekniċi sottostanti l-istat tal-arkitettura f’dan il-pajjiż, tistabbilixxi KPIs, u talloka finanzjament xieraq biex twettaq ir-riċerka u timplimenta l-istrateġija. Il-Ministru Zrinzo Azzopardi kien riċettiv ħafna għall-proposta tagħna u nistennew li nkunu f’pożizzjoni li nipprovdu aktar aġġornamenti konkreti dwar dan fil-ġimgħat li ġejjin.
