Thursday, November 14, 2024

L-inflazzjoni qed taffettwa t-tkabbir ekonomiku

Rapport tal-Bank Ċentrali

Aqra wkoll

Il-Bank Ċentrali ta’ Malta jistenna li l-prodott domestiku gross (PDG) ta’ Malta jikber b’5.2% fl-2022, b’4.5% fl-2023 u bi 3.7% fl-2024. Meta mqabbla mat-tbassir preċedenti, dawn il-figuri ġew riveduti ’l isfel b’0.2 ta’ punt perċentwali fl-2022, b’0.4 ta’ punt perċentwali fl-2023, u b’0.1 ta’ punt perċentwali fl-2024. Dan jirrifletti ż-żieda qawwija fl-inflazzjoni u d-deterjorament fl-ekonomija internazzjonali minħabba t-tnaqqis fil-provvista tal-gass lill-pajjiżi Ewropej. 

L-esportazzjoni netta mistennija li tkun l-istomolu ewlieni tat-tkabbir fl-2022, li jirrifletti korrezzjoni fl-investiment importat mil-livelli eċċezzjonalment għoljin li ntlaħqu fl-2021. Il-kontribut tad-domanda domestika huwa mistenni li jkun pożittiv iżda ferm aktar baxx meta mqabbel ma’ dak tal-2021, peress li t-tkabbir fl-attività mistenni jinnormalizza wara l-irkupru qawwi s-sena li għaddiet. 

Fis-snin ta’ wara, id-domanda domestika hija mistennija li tkun il-fattur ewlieni wara l-espansjoni ekonomika, l-aktar minħabba l-konsum privat. Il-kontribut tal-esportazzjoni netta mistenni li jonqos matul il-perjodu ta’ tbassir, minħabba n-normalizzazzjoni gradwali fit-turiżmu u tnaqqis fid-domanda barranija b’mod aktar ġenerali. 

It-tkabbir fl-impjiegi fl-2022 mistenni li jilħaq 3.5% minn 2.8% fl-2021. Dan mistenni li jimmodera għal ftit aktar minn 2% sal-2024. Ir-rata tal-qgħad hija mistennija li tonqos għal 3.1% din is-sena, minn 3.5% is-sena l-oħra u hi mistennija li tibqa’ madwar dan il-livell matul il-perjodu tat-tbassir. 

Fid-dawl taż-żieda fl-inflazzjoni mistennija għal din is-sena, it-tkabbir fil-pagi mistenni jkun relattivament b’saħħtu. Madankollu, it-tkabbir nominali fil-pagi mistenni li jibqa’ taħt dak tal-inflazzjoni minħabba xi dewmien fit-trażmissjoni mill-prezzijiet għall-pagi. Fis-snin ta’ wara, il-pressjonijiet fuq il-pagi mistennija jimmoderaw hekk kif is-suq tax-xogħol isir inqas strett. 

L-inflazzjoni annwali bbażata fuq l-Indiċi Armonizzat tal-Prezzijiet għall-Konsumatur mistennija taċċellera fl-2022 u tibqa’ għolja wkoll fl-2023. Fil-fatt, huwa previst li r-rata togħla għal 5.9% fl-2022, minn 0.7% fl-2021. Iż-żieda qawwija fl-inflazzjoni tirrifletti żieda mifruxa ħlief għall-inflazzjoni tal-prezzijiet tal-enerġija. Il-pressjonijiet fil-prezzijiet tal-importazzjoni huma mistennija li jimmoderaw xi ftit sal-bidu tas-sena d-dieħla, għalkemm dawn huma previsti li jibqgħu għoljin meta mqabbla ma’ livelli storiċi. Għalhekk, l-inflazzjoni HICP hija mistennija li timmodera għal 3.8% sal-2023, xprunata minn kontribut aktar baxx mis-sottokomponenti kollha ħlief għall-inflazzjoni tal-enerġija. L-inflazzjoni mistennija tkompli tonqos fl-2024 għal 2.1%. 

Il-proporzjon tad-defiċit tal-gvern ġenerali fil-PDG mistenni li jonqos għal 5.6% tal-PDG fl-2022, minn 7.9% fl-2021. Hu mistenni li jkompli jonqos għal 4.0 % fl-2023, u għal 3.2% tal-PDG fl-2024. Dan it-tbassir hu xprunat mit-tneħħija tal-miżuri ta’ appoġġ relatati mal-COVID-19 fl-2022, li għandhom jagħmlu tajjeb għal infiq f’miżuri ta’ mitigazzjoni tal-prezzijiet. Dawn tal-aħħar huma mistennija li jibqgħu fis-seħħ iżda huma mistennija li jonqsu matul it-terminu tat-tbassir. Il-proporzjon tad-dejn tal-gvern ġenerali fil-PDG mistenni li jkun fil-livell ta’ 58.8% tal-PDG fl-2024. 

B’mod ġenerali, ir-riskji għall-attività ekonomika jxaqilbu ’l isfel, speċjalment għall-2023 għalkemm l-inċertezza anke matul l-2022 għadha għolja. Dawn ir-riskji huma relatati mal-evoluzzjoni tal-provvista tal-enerġija mir-Russja għall-Ewropa. Dan jista’ jwassal għal skarsezza kbira fil-provvista tal-enerġija fix-xitwa, li tista’ taffettwa b’mod negattiv il-produzzjoni barra mill-pajjiż u jiżdiedu l-ostakli fil-provvista. Id-domanda minn barra tista’ tkun ukoll aktar dgħajfa milli mistenni jekk il-politika monetarja fl-ekonomiji avvanzati tkompli tissikka aktar malajr milli mistenni f’dan it-tbassir. Dawn ir-riskji negattivi jistgħu jittaffew xi ftit permezz ta’ politika fiskali domestika li qed trażżan parzjalment l-impatt tal-inflazzjoni importata. Barra minn hekk, il-proporzjon tat-tfaddil jista’ jonqos b’rata aktar mgħaġġla milli qed jiġi kkunsidrat f’dan it-tbassir, filwaqt li s-sorpriżi pożittivi fit-turiżmu jistgħu jkomplu jagħtu spinta lill-esportazzjoni netta u t-tkabbir tal-PDG. 

Ir-riskji għall-inflazzjoni huma għoljin matul il-perjodu kollu tat-tbassir. Tnaqqis addizzjonali fil-provvista tal-gass jista’ jwassal għal żieda aktar qawwija milli previst fil-prezzijiet tal-prodotti bażiċi, li tista’ tpoġġi aktar pressjonijiet fuq il-prezzijiet tal-prodotti importati u l-ispejjeż tal-merkanzija. Barra minn hekk, il-politika tal-UE biex titnaqqas sew id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili mir-Russja tista’ twassal ukoll għal żidiet aktar qawwija milli mistenni fl-ispejjeż tal-importazzjoni. Ir-riskju ta’ effetti sekondarji mill-pagi u mill-qliegħ jikber jekk l-inflazzjoni għolja tippersisti għal żmien itwal. 

Ir-riskji fiskali huma prinċipalment ta’ defiċit akbar fl-2022 u fl-2023 minn dak mistenni f’dan it-tbassir. Dawn jirriflettu l-aktar il-probabbiltà ta’ appoġġ addizzjonali mill-Gvern biex itaffi ż-żieda fil-prezzijiet tal-prodotti bażiċi u l-probabbiltà ta’ għajnuna mill-Istat lil-linja tal-ajru nazzjonali. 

Ekonomija

Sport