Nhar it-Tlieta filgħaxija, fil-fażi tal-gruppi tal-UEFA Champions League, it-team ta’ FC Sheriff Tiraspol wettaq waħda mill-akbar sorpriżi fl-istorja tal-football Ewropew meta barra minn daru għeleb lill-ġganti ta’ Real Madrid bl-iskor ta’ 2-1, li rebħu din il-kompetizzjoni għat-13-il darba!!
Dan huwa l-ewwel staġun tagħhom fl-ikbar kompetizzjoni tal-klabbs fl-Ewropa – u fiż-żewġ logħbiet fil-fażi tal-gruppi għandhom rekord massimu wara li għelbu wkoll lilShakhtar Donetsk tal-Ukrajna.
Dan it-team minn Moldova kważi ħadd ma kien jaf bih speċjalment f’din il-kompetizzjoni iżda issa milli jidher daqu wkoll l-elite tal-football Ewropew.
Din hija l-ewwel darba li ċ-Champions League intlagħbet f’waħda mir-repubbliki de facto ‘mhux rikonoxxuti’ tal-Ewropa.
Fil-liġi internazzjonali, Trans-Dniester, biċċa rqiqa ta‘ art fuq il-fruntiera ma’ l-Ukrajna, tappartjeni għar-Repubblika tal-Moldova, pajjiż iffurmat fl-1991 hekk kif l-Unjoni Sovjetika kienet qed tiġġarraf.
Fl-1992, il-forzi sostnuti mir-Russja ġġieldu gwerra separatista hawn. Meta spiċċat din il-gwerra, kważi elf persuna kienu nqatlu, u l-art fil-lvant tax-xmara Dniester tal-Moldova kienet inqatgħet biex tifforma stat ġdid iddikjarat minnu nnifsu li jibqa’ mhux rikonoxxut mill-komunità internazzjonali.
Trans-Dniester jieħu l-’indipendenza‘ tiegħu mill-Moldova bis-serjetà. Huwa juża l-munita tiegħu stess, ir-rublu Transnistrijan, li ma jistax jinkiseb jew jiġi mibdul x’imkien ieħor fid-dinja, u li joqgħod barra mis-sistema bankarja internazzjonali. F’Tiraspol, is-sinjali tat-telefon mill-Moldova ma jirreġistrawx, minkejja li l-’fruntiera’ hija 20 kilometru biss ‘il bogħod.
It-territorju għandu reputazzjoni ta’ korruzzjoni, kriminalità organizzata u kuntrabandu. Il-grupp ta‘ riflessjoni dwar il-politika barranija Amerikana, il-Carnegie Endowment for International Peace, iddeskriviha bħala “kenn għall-kuntrabandisti”.
Miljuni ta‘ dollari ta’ kontrabandu huma maħsuba li ġew imċaqilqa mal-fruntiera tagħha mal-Ukraina f’dawn l-aħħar snin. Madankollu f’Tiraspol, il-bini qed jitfarrak u t-toroq huma maqsuma.
Id-debuttanti taċ-Champions League ilhom jilagħbu fil-kampjonat tal-Moldova mill-1999. Huma “slaten” li jaħkmu fuq art ta‘ bdiewa. Il-fatturat annwali tal-Kumpanija tal-belt ta’ Sheriff huwa kważi d-doppju tal-baġit tal-istat, u jiffinanzja l-klabb direttament mir-riżervi vasti tal-ġid tiegħu. Il-bqija tal-football fil-Moldova huwa fqir b’paragun.
Filwaqt li l-bqija tal-ogħla diviżjoni tilgħab fuq grawnds tal-isport mikrija mill-awtoritajiet muniċipali, l-istadium ta’ Sheriff huwa arena mibnija apposta $200m fil-periferija ta’ Tiraspol. Huma rebħu 20 mit-22 titlu tal-kampjonat li kkontestaw.
L-isem Sheriff huwa sinonimu mal-poter fit-Trans-Dniester. Ix-Sheriff Company twaqqfet fl-1993, apparentement bħala karità bl-għan li tipprovdi għajnuna finanzjarja lill-veterani tal-pulizija statali lokali fl-era immedjata wara s-Sovjetiċi.
Illum, tiddomina kollox … mill-bejgħ bl-imnut tal-ikel sal-banek, mill-midja sal-politika. Dan filwaqt li nominalment tħassib dwar negozju privat, f’Diċembru 2020 rebaħ maġġoranza kbira fil-parlament lokali permezz tal-partit politiku tiegħu, Obnovlenie.
M’hemm l-ebda konnessjoni formali bejn il-gvern Transnazzjonali u FC Sheriff, iżda l-pożizzjoni tiegħu ta’ saħħa politika u ekonomika hija kostantement sigura.
Iżda l-klabb tal-futbol mhux dejjem kellu s-suċċess mixtieq. Il-president, Petr Lulenov huwa membru tal-Federazzjoni tal-Futbol Transnazzjonali. Huwa jgħid li, qabel ir-rebħa fil-kwalifiki taċ-Champions League ta‘ dan l-istaġun, il-pjan ta’ Sheriff għas-suċċess Ewropew kien ilu jonqos għal bost snin.
Peró kien xahar li qed jindika li l-futur huwa ferm sabiħ … bl-aħħar vittmi jkunu Real Madrid.