“Seba’ snin f’tensjoni kontinwa. Daqshekk ilna ngħixu f’dan l-infern li beda meta b’Digriet maħruġ mill-Kurja Maltija, l-Arċisqof Charles Scicluna għoġbu jaħtar lill-avukat Patrick Valentino bħala Rettur tal-Fondazzjoni ta’ Sant’Antonio delli Navarra. Norqdu u nqumu ma nafux hux se jkollna saqaf fuq rasna. Il-ħsieb biss li dak li ilek tgħix fih u dak li għamilt kollox biex ikun tiegħek bid-dritt, jispiċċa jittieħed mingħandek ħabta u sabta ma tħallikx kwiet u trankwill.
Qegħdin b’mannara fuq rasna. It-triq hija twila imma se nibqgħu niġġieldu. Nistgħu nispiċċaw barra fit-triq u bla saqaf. Qegħdin madwar 14-il familja fil-Qala u għexieren ta’ familji oħrajn fin-Nadur. Il-każ tagħna qiegħed jintuża bħala ‘test’. Jekk il-qrati jiddeċiedu li aħna nispiċċaw barra fit-triq, jidher li l-avukati li hemm wara din il-Fondazzjoni determinati li jgħaddu lill-familji l-oħra fil-Qala u fin-Nadur mill-istess martirju”.
Dan iddikjarah ma’ IT-TORĊA, Gordon Mifsud, missier, li bħalissa hu u familtu flimkien ma’ familji oħra mill-Qala għaddejjin f’battalja legali dwar ir-residenzi tagħhom, u dan wara li kienu rċevew ittra f’Lulju tal-2017 mill-ex magistrat Dennis Montebello f’isem l-avukat Patrick Valentino biex iċedu kollox u jiżgumbraw minn djarhom minħabba kwistjoni fuq l-artijiet. Jispjega li “iż-żona inkwistjoni fil-Qala ilha għal ħafna snin tgħaddi minn ġenerazzjoni għal oħra.
Il-kwistjoni tmur lura għall-bidu tad-dsatax-il seklu. Iċ-ċens kien tal-Abbazija ta’ Sant’Antonio delli Navarra li kienet imwaqqfa għal opri piji u reliġjużi minn Cosmana Cumbo Navarra fl-1675, aktar minn 100 sena qabel ġie Napuljun f’Malta. Fl-1990, għalaq iċ-ċens li kien ta’ 99 sena. Kien jgħajjat liz-ziju ta’ omm il-mara tiegħi. Kien hawn nies oħrajn b’artijiet u bil-kundizzjonijiet simili. Ġara li snin qabel ma għalaq dan iċ-ċens, iċ-ċenswalisti kellhom kuntatt ma’ avukati u l-parir li ngħataw kien li abbażi tal-liġi tal-Ordinanza li Tneħħi l-Kontroll tad-Djar tal-1979 huma kienu jissodisfaw il-kriterji ta’ l-istess liġi u setgħu jikkonvertu ċ-ċens għal wieħed perpetwu u jifduh. Midħla ta’ din il-liġi hemm l-avukat u l-eks ministru Joe Brincat. Dawn il-persuni imxew fuq il-pariri tal-avukati u ikkonvertew iċ-ċens għal wieħed perpetwu u fdewħ permezz ta’ ċedola ta’ fidi kif titlob il-liġi. Il-qassis Saverin Bianco li kien ir-Rettur ta’ din l-Abbazija laħaq miet fl-1989. Il-Kurja ma ħatret lil ħadd bħala rettur biex jieħu post il-qassis Bianco. Fin-nuqqas ta’ rettur, u l-ħafna inċertezzi li kien hemm ta’ min kien jippossedi u jamministra din l-Abbazija, iċ-ċedola intefgħet f’isem Alexander Tabone li għal snin sħaħ kien jiġbor il-ħlasijiet taċ-ċnus għan-nom tal-Abbazija”.
Ikompli jgħid li “din l-istorja kellha l-bidu tagħha kmieni fid-disgħajnijiet meta ċertu Richard Stagno Navarra li kien jippretendi li huwa l-uniku dixxendent tan-Nobbli Cosmana Navarra talab lill-Arċisqof ta’ dak iż-żmien, Mons. Ġużeppi Mercieca, sabiex jaħtru bħala rettur ta’ din l-Abbazija. L-Arċisqof Mercieca ċaħad it-talba tiegħu. Fis-26 ta’ Marzu 1992, Richard Stagno Navarra, permezz tal-avukat Carmelo Galea, fetaħ kawża fil-Qorti ta’ Għawdex sabiex jitlob li jkun rikonoxxut bħala l-pussessur. L-għada, fis-27 ta’ Marzu, il-Qorti ippreseduta mill-maġistrat Carol Peralta laqgħet it-talba ta’ Stagno Navarra u minkejja li lanqas semgħet x’kellu xi jgħid l-Arċisqof fuq dan il-każ, iddeċidiet li t-talba hija ġustifikata. L-Arċisqof Mercieca mal-ewwel fetaħ kawża fil-Qorti sabiex jattakka din id-deċiżjoni tal-magistrat Peralta. Sadanittant Richard Stagno Navarra kien diġa daħal għal diversi ftehim, fosthom konvenju mal-kumpanija Berrachimp Properties Limited li d-diretturi tagħha kienu Joseph Vella, l-avukat Carmelo Galea (li dak iż-żmien kien l-avukat tal-Kurja ta’ Għawdex) u Carrac Ltd kumpanija tal-maġistrat Dennis Montebello, sabiex medda kbira ta’ art fil-Qala tingħatalhom b’ċens għal Lm150 fis-sena. Il-gazzetta ta’ dak iż-żmien “L-Alternattiva” fil-ħarġa tagħha Nru. 61 tal-14 ta’ Awwissu 1992 kienet ippubblikat artiklu bl-isem ‘Balbuljata fil-Qala….’ bid-dettalji ta’ din l-istorja.”
“Sussegwentament dan il-każ kien tela quddiem il-Kummissjoni ta’ kontra l-Korruzzjoni li minkejja ma sabitx ħtija ta’ korruzzjoni tal-maġistrati (rapport Times of Malta, 15 ta’ Ottubru 1994) kellha kliem qiebes ferm lejn l-avukat Carmelo Galea fejn qalet li hu kien il-protagonist ta’ din l-affari kollha u qalet ukoll li ċertu xhieda tiegħu ma kienet xejn konvinċenti. Fil-fatt Dr Galea ddikjara quddiem il-Kummissjoni ta’ kontra l-Korruzzjoni li l-kumpanija Berrachimp Properties
Ltd kienet imwaqqfa bil-ħsieb li t-tfal tal-maġistrat Dennis Montebello jidħlu fin-negozju tal-catering. S’intendi l-Kummissjoni ma emnitiex din l-iskuża u qalet li Berrachimp Properties Ltd b’isimha stess juri li huwa għan negozju tal-Propjeta’. Fil-fatt anke l-Memorandum & Articles tal-kumpanija jgħidu li l-kumpanija kienet imwaqqfa għax-xiri, bejgħ u żvillup tal-propjeta’. Fir-rigward tal-maġistrat Montebello il-Kummisjoni qalet li maġistrat ma għandu jkollu l-ebda xogħol ieħor ħlief li jkun fl-awla”.
Mifsud żied jgħid “li din il-kawza tal-Arċisqof f’isem il-Knisja kellha t-tmiem tagħha fil-Qorti tal-Appell meta fis-seduta tad-29 ta’ Novembru, 2013 iddeċidiet li l-Arċisqof Mercieca kellu dritt li jirrifjuta t-talba ta’ Richard Stagna Navarra biex jinħatar bħala rettur tal-Abbazija kif ukoll ħassret d-dikriet mogħti mill-Qorti tal-Maġistrati (Għawdex), Ġurisdizzjoni Volontarja, fis-27 ta’ Marzu 1992.”
“Irrid ngħid li min meta ntefgħet iċ-ċedola ta’ fidi f’April tal-1992 – li l-Kurja ma aċċettatx – qatt ma smajna xejn, la minn naħa tal-Kurja u lanqas minn ta’ Stagno Navarra. Billi din il-parti tal-Qala hu obbligatorju li art tiġi rreġistrata mar-Reġistru tal-Artijiet, aħna hekk għamilna u ebda ħadd ma għamel oġġezzjoni u allura għandna preskrizzjoni ta’ 10 snin fuq din ir-reġistrazzjoni u għalhekk Titolu Garantit.”
Bħal sajjetta fil-bnazzi nirċievu għal żgumbrament
Jenfasizza li “f’Lulju tas-sena 2017, bħal sajjetta fil-bnazzi, irċevejna ittra mill-eks Maġistrat Montebello fejn infurmana, li b’digriet tal-20 ta’ Frar 2017, l-Arċisqof Charles Scicluna għoġbu jaħatar lill-avukat Patrick Valentino bħala r-Rettur tal-Fondazzjoni. Fl-ittra talabna li nitilqu kollox u niżgumbraw minn darna. Din l-ittra ħolqot paniku għax ma konna smajna xejn qabel f’dan ir-rigward. Sibna avukat u rrispondejna. Il-parir li ngħatajna kien li aħna dejjem aġixxejna skont il-liġijiet ta’ Malta u għandna titolu garantit fuq din l-art allura dak li qed jitlob f’din l-ittra l-ex maġistrat ma jistax isir. Iddeċidejt li nipprova nkellem lill-Arċisqof Scicluna fuq din il-kwistjoni. Wara ħafna tentattivi rnexxieli nagħmel appuntament sabiex niltaqa’ miegħu. Morna jien, il-mara u ż-żewġt itfal tagħna u ltqajna fl-uffiċju tiegħu fil-Kurja, il-Furjana. Wara li wrejnieh l-ittra ta’ żgumbrament li ntbgħatitilna f’isem l-Abbazija qalilna li hu (iI-Kurja) ma għadux responsabbli. Staqsiena għaliex ma morniex il-Kurja t’Għawdex biex nilmentaw. Wara li għidnilu li fuq id-Digriet tal-ħatra tar-rettur tal-Abbazia jidher ismu, l-affari bdiet tisħon. M’inhix se ngħid x’intqal fil-laqgħa li kellna, imma żgur li ma sibniex il-mogħdrija u l-għajnuna li stennejna. Kellna esperjenza qarsa f’dik il-laqgħa u ħriġna diżappuntati ferm.”
Il-Fondazzjoni fetħet kawża kontrina
Ikompli jgħidilna li “l-pass li segwa kien dak li l-Fondazzjoni, li kienet qed titmexxa mill-avukat Patrick Valentino fetħet kawża ta’ żgombru kontrina permezz tal-avukat Carmelo Galea. Aħna bdejna nagħmlu r-riċerki tagħna. Rajna li fis-seduta tad-29 ta’ Novembru 2013 il-Qorti tal-Appell ma daħlet fl-ebda kwistjoni ta’ pussess jew jekk din l-Abbazija hijiex Lajkali jew Ekkleżjastika, iżda qalet biss li l-Arċisqof kellu d-dritt jaħtar Rettur skont l-atti tal-Fondazzjoni u għamel sew li rrifjuta t-talba ta’ Stagno Navarra. Minkejja sentenza favorevoli għall-Kurja fil-Qorti tal-Appell, l-Kurja iddeċidiet li tidħol f’taħdidiet u negozjati mal-familja Stagno Navarra rigward din il-Fondazzjoni u sussegwentament mingħajr ma jidher li ntalbu li jaraw xi evidenza minn sorsi indipendenti jew verifikati, aċċettaw it-talba ta’ dixxendenza ta’ Stagno Navarra minn Cosmana, u ħatru lin-nominat tagħhom l-avukat Patrick Valentino bħala rettur”.
Gordon Mifsud iċċara magħna x’kienu jgħidu l-atti tal-Fondazzjoni rigward il-ħatra ta’ rettur. Jiddikjara li “skont l-atti tat-twaqqif ta’ din il-Fondazzjoni, il-fondatriċi titlob lill-Isqof ta’ Malta pro tempore li meta jiġi biex jinħatar Rettur (amministratur) ta’ din il-Fondazzjoni, għandu jkun dixxendent dirett ta’ Cosmana Navarra u fin-nuqqas ta’ dixxendent għandu jinħatar qassis. L-isqfijiet ta’ Malta ta’ qabel Mons Scicluna, dejjem hekk għamlu. Din id-darba għal raġunijiet mhux magħrufin inħatar l-Avukat Patrick Valentino, li la huwa dixxendent u lanqas qassis. Tgħid il-Vatikan ta l-barka tiegħu għal dan il-Ftehim?”, jistaqsi Mifsud.
Gordon Mifsud jgħid lil IT-TORĊA li “fil-ftehim li sar bejn il-Kurja u l-aħwa Stagno Navarra, il-Kurja ingħatat €200,000 sabiex mill-interessi tagħhom tagħmel il-quddies u tixgħel ix-xemgħat għal ruħ Cosmana Navarra. Il-€200,000 tħallsu kif ġej; €20,000 kull wieħed minn sitt aħwa tal-familja Stagno Navarra, €40,000 mill-avukat Carmelo Galea u €40,000 mill-eks maġistrat Dennis Montebello. Minkejja dikjarazzjoni ta’ Mons Arċisqof fil-Qorti ta’ Għawdex li l-art tal-Fondazzjoni li kienet imwaqqfa għall-Opri Piji għandha tibqa’ sħiħa u mhux mittiefsa, malajr bdew jgħaddu l-artijiet tal-Fondazzjoni għall-iżvilupp u spekulazzjoni. Fost l-ewwel kuntratti li saru kien dak fejn biċċa art kbira ta’ żvilupp fl-inħawi ta’ Għar Boffa fil-Qala ingħataw b’ċens perpetwu lill-kumpanija Carravan Company Limited li 60 fil0-mija hija proprjetà ta’ Dei Conti Holdings Limited (kumpanija tal-aħwa Stagno Navarra), 20 fil-mija ta’ Carmelo Galea, u 20 fil-mija ta’ Carrac Limited (proprjetà ta’ Dennis Montebello. Dawn min-naħa tagħhom għaddew din l-art lil Excel Investments Ltd fejn bħalissa għaddej il-bini ta’ aktar minn 150 appartament. Aktar artijiet tal-Fondazzjoni ingħataw b’ċens perpetwu lil diversi spekulaturi kemm fil-Qala kif ukoll fin-Nadur, saħansitra waslu biex għamlu kuntratti fuq l-art tagħna stess li għandna titolu garantit fuqha.”
Mifsud żied jgħidilna li “l-kawża li kienet ilha għaddejja mill-2017 fil-qorti ta’ Għawdex inqatgħet kontrina imma se nibqgħu niġġieldu u nappellaw din is-sentenza. Aħna nafu li dak li għamilna kien kollu skont il-pariri tal-avukati tagħna u konformi mal-liġi li għadha parti mill-korp tal-Liġijiet ta’ Malta sal-ġurnata imqaddsa tal-lum. Nemmnu ukoll li l-Fondazzjoni mhix timxi skont l-ispirtu li għalih twaqqfet. Qegħdin nistennew li jinstema’ l-appell. Aħna lqajna bi pjaċir id-dikjarazzjoni li saret mill-Prim Ministru Robert Abela, li hu u l-gvern tiegħu mhux se jippermetti li jiġu żgumbrati l-familji minn darhom.”
Ftit ġimgħat ilu smajna lill-Arċisqof Charles Scicluna waqt intervista fuq il-portal tat-Times of Malta fejn qal li sal-2013 il-Knisja kienet tgħid li dawn l-artijiet huma tagħha, imma fl-2013 il-Qorti tat raġun (lil familja Navarra) u qalet li dawk ma humiex artijiet tal-Knisja. Dwar din l-istqarrija ta’ Mons Arċisqof Scicluna, is-sur Mifsud kellu dan x’jgħidilna. “Jien mhu se ngħid xejn dwar din l-istqarrija tal-Arċisqof jekk hiex vera jew le, ħlief li nikkwota x’qal taħt ġurament is-Sur Raymond Bonnici, ex Property Manager tal-Kurja fil-kawża tagħna fil-qorti ta’ Għawdex meta ġie mistoqsi jekk kienx involut f’dan il-każ tal-Abbazija. Nikkwotah kelma b’kelma : “Iva jiena kont involut, wara s-sentenza tal-elfejn u tlettax li ħalliet ħafna inċertezzi billi s-sentenza qalet biss illi l-Arċisqof għandu dritt li jaħtar l-abbati u mhux il-Maġistrat jew ħaddieħor, pero’ ma qalet xejn dwar jekk il-beneficcju jew il-ġuspatronat huwiex ekkleżjastiku jew purament lajkali, u jekk jaqax allura taħt il-liġi kanonika jew il-liġi ċivili. Minn wara s-sena 2013 bdew in-negozjati mal-familja Navarra. In-negozjati prinċipalment kienu jsiru mal-Avukat Carmelo Galea minn naħa tagħhom, però ġieli attendew membri tal-familja ta’ Navarra u minn naħa tagħna konna nkunu jiena u l-Avukat tagħna Dr. Domenic Cassar.
Mhuwiex ċar, hemm anki traduzzjonijiet li kien hemm, kien hemm ħafna interpretazzjoniijet differenti ta’ traduzzjoni tad-dokument tal-att tal-fondazzjoni, u minħabba din l-inċertezzza kien għalhekk li aħna lħaqna dan il-ftehim mal-familja Navarra.” Issa nħalli f’idejn il-qarrejja tiegħek biex jiddeċiedu min hu korrett”, qalilna Gordon Mifsud.
Dan il-missier għalaq hekk id-dikjarazzjoni tiegħu ma’ IT-TORCA billi qal li “S’intendi trid ktieb sħiħ biex tirrakkonta din l-istorja kollha intriċċi u kumbinazzjonijiet. Però nagħlaq b’dan il-ħsieb. Meta f’April tat-2022 ġie Malta l-Q.T. il-Papa Franġisku talabna bħala poplu Malti sabiex nilqgħu u nagħtu saqaf lil dawk l-immigranti li qed jaħarbu minnħabba l-inġustizzji li hemm f’pajjiżhom. Mill-banda l-oħra, f’Malta hawn Maltin li jridu jitfgħu lil ħuthom Maltin stess barra minn darhom, u biex tgħaxxaq, din is-setgħa ingħatat lilhom minn ħadd ħlief il-Kurja Maltija. X’kontradizzjoni hux!!!”.