L-inkjesta Sofia ħarġet numru ta’ proposti. Biss bħal ma jiġri s-soltu ħafna min-nies l-interess tagħhom hu li noqogħdu ngergru li ma sar xejn u nikkritikaw nies oħra. Mhux talli hekk, imma ħafna drabi wara ftit żmien, ninsew kollox u kollox jibqa’ kif kien. Nerġgħu niftakru meta jinqala’ inċident ieħor u nerġgħu nagħmlu l-istess proċess – nikkritikaw biss.
Jien nemmen li l-isforz tagħna għandu jkun biex l-ewwel ħaġa nwettqu r-riformi li ma jkunux saru qabel u naraw ukoll li dan il-proċess jibqa’ jkompli biex ikollna żvilupp kontinwu li jsir parti min-natura tagħna. It-tieni punt hu li nistudjaw ukoll x’hemm fil-proċessi tagħna li jridu jinbidlu biex kulħadd iġorr il-piż tiegħu.
Is-sigurta’ l-ewwel pass
Biss din id-darba, kif ħareġ ir-rapport tal-Inkjesta Maġisterjali tal-każ Sofia, saru ċaqliqiet importanti. L-ewwel ċaqliqa kienet l-introduzzjoni ta’ standards ġodda fis-settur ta’ kostruzzjoni. Għalkemm l-emfasi kienet fuq is-sigurta’ meta jkun qed jittella’ xi bini, biss f’daqqa ċaqalqet ħafna affarijiet oħra. Ir-raġuni hi li f’dan il-qasam għadna lura ħafna fejn jidħlu standards. Dan minkejja li l-prezzijiet tal-bini sploda ‘l fuq dawn l-aħħar snin. Hu għalhekk li dan iċ-ċaqliq inħoss li barra l-ħaddiema ser igawdi wkoll il-konsumatur.
Hu importanti li l-ħaddiema jkunu mħarsa. Dan jgħin biex il-ħaddiema jkunu aktar jistgħu jikkonċentraw fuq dak li jkunu qed jaħdmu għaliex għandhom moħħhom mistrieħ li mhux qegħdin fil-periklu. Fuq kollox dan jibda jiġbed lejn dan is-settur nies aktar kapaċi.
Standards oħra
Meta jkollok xi ħaġa li ilha ma tiċċaqlaq, ikun diffiċli biex tibda. Hu għalhekk li hu importanti li l-Gvern intrabat li ser jibda jdaħħal dawn l-istandards immedjatament. Ir-raġuni hi li barra dawn l-istandards hemm standards oħra li hemm bżonn li nibdew indaħħluhom għaliex f’ċertu oqsma ma għandna l-ebda standard. Hu għalhekk importanti li l-emfażi tkun li noħolqu proċess biex ikollna żvilupp kontinwu u b’hekk mhux biss intejbu l-kwalita’ tal-ħajja tagħna imma naraw li t-tibdil isir b’pass normali imma kontinwu.
Hemm ħafna oqsma fejn għadna lura ħafna għalkemm xi passi diġa’ ttieħdu. Qasam minnhom hu kemm l-istruttura tal-bini qed jagħti kas l-enerġija. Din hi xi ħaġa li ftit huma dawk li jagħtu kasha. Li mhux qed nirrealizzaw hu li jekk ma nagħmlu xejn f’dan il-qasam ser ikollna kriżijiet f’setturi oħra bħal ma diġa’ ġara s-sajf li għadda li minħabba li l-bini tagħna m’għandux standard għoli fil-qasam tal-enerġija, kellna problemi kbar fis-settur tal-elettriku.
Dan barra l-fatt li ftit ta’ għexieren ta’ snin oħra, l-UE ser tistabilixxi standards għoljin li kull bini jkun irid iżomm magħhom biex jintuża. Pajjiżi oħra diġa’ bdew jieħdu passi. Franza diġa’ imponiet standards f’dan il-qasam u jekk ma jintlaħqux ma jkunux jistgħu jintużaw la mis-sidien u lanqas jinkrew.
Awtoritajiet
Ħarġet ukoll id-distinzjoni bejn Awtorita’ u l-Ministeru. Konna mlejna kullimkien b’Awtoritajiet. Kull qasam għandu xi awtorita’. Biss ftit huma dawk li jaraw distinzjoni tar-rwol ta’ Ministeru u ta’ Awtorita’. Għalija rwol ta’ Ministru hu li jidditermina targets u direzzjoni fejn għandu jsir l-iżvilupp. Għandu wkoll jiddeċiedi sakemm dawn it-tibdiliet għandhom isiru. Parti mir-rwol tiegħu hi wkoll li jara li l-Awtorita’ tas-settur qed taqdi dmirha.
Ir-rwol ta’ Awtorita’ hi l-ewwel li tara li hemm infurzar tal-liġijiet li diġa’ għandna. Imma hi trid tara wkoll kif nistgħu niżviluppaw is-settur, sew biex nespanduh u sew biex intellgħu l-istandards. Barra minhekk hu dmir tagħhom ukoll li jaraw li jekk hemm xi affarijiet, sistemi u anki liġijiet li m’għadhomx tajbin għall-ħajja preżenti, għandhom jaraw li jibdlu dawn is-sistemi li jaqgħu taħthom u anki jissuġġerixxu tibdil sew fil-liġijiet u anki fid-direzzjoni tal-iżvilupp.
Hemm awtoritajiet li jemmnu li xogħolhom hu li jedukaw lis-settur li jaqa’ taħthom. Għalija xogħolhom hu li jiddeċiedu l-istandard tal-ħaddiema u s-settur tal-edukazzjoni u anki l-unjins li jaraw li hemm mezzi biex il-ħaddiema jiżviluppaw.
Barra dan iridu jaraw li s-settur qed jimxi ‘l quddiem fl-istandards biex itejjeb is-servizz li jkun qed jagħti. Illum ħafna mill-awtoritajiet jistennew li l-UE toħroġ xi Direttiva jew Regolament biex ibiddlu l-liġijiet. Jien nemmen li barra dan għandhom jaraw jekk il-liġijiet li għandhom għadhomx tajba. Ma ninsewx li l-ħajja qed tinbidel u l-ħtiġiet jinbidlu.
Hu għalhekk li l-Awtoritajiet għandhom jibdew jieħdu r-responsabbilta’ tar-rwol tagħhom.
Inħarsu ‘l quddiem
Dawn huma ftit passi li jgħinu biex nibdlu l-kultura tagħna li nibdew inħarsu lejn il-passat biex nitgħallmu u npoġġu pjani ġodda biex niżviluppaw kull settur.
