LAttakk bi droni ta’ nhar il-Ħadd li għadda fuq l-impjant nukleari tal-enerġija ta’ Zaporizhzhia fl-Ukrajna qajjem ir-riskju ta’ inċident nukleari kbir. Ir-Russja allegat li l-Ukrajna stess kienet wara dan l-attakk li fih indarbu tliet persuni. L-Ukrajna ċaħdet li kienet involuta f’dan l-attakk.
L-impjant nukleari kbir b’sitt reatturi, li bħalissa huwa miżmum u taħt il-kontroll tar-Russja jinsab fuq quddiem tal-kunflitt bejn ir-Russja u l-Ukrajna.
L-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika tan-Nazzjonijiet Uniti (IAEA) ilha twissi ripetutament kontra attakki bħal dawn.
Il-Kap tal-IAEA Rafael Grossi qal li l-attakk tad-drones tal-Ħadd li għadda kien imprudent u eskalazzjoni kbira tal-perikli għas-sikurezza u s-sigurtà nukleari li qed jiffaċċja l-impjant.
L-impjant ta’ Zaporizhzhia, fin-Nofsinhar tal-Ukrajna, huwa l-akbar fl-Ewropa. Il-forzi Russi ħatfuh taħt idejhom ftit wara li nedew l-invażjoni sħiħa tagħhom fi Frar 2022 u ilhom jokkupawh minn dakinhar.
L-impjanat li kien waqqaf il-ġenerazzjoni tal-enerġija fl-2022, jinħtieġ provvista kostanti ta elettriku biex tkessaħ wieħed mir-reatturi li jinsab fi stat ta’ “konservazzjoni sħuna” li jfisser li mhux kompletament mitfi.
L-IAEA, li għandha tim ta’ esperti f’Zaporizhzhia, ikkonfermat l-impatt fiżiku tal-attakki tad-droni fl-impjant, inkluż f’wieħed mir-reatturi. L-amministrazzjoni Russa tal-impjant iżda qalet li l-livelli ta’ radjazzjoni kienu normali u li ma kien hemm l-ebda ħsara serja.
Għalkemm il-ħsara ma kkompromettitx is-sigurtà nukleari, l-IAEA iżda wissiet li dan huwa inċident serju b’potenzjal li jimmina l-integrità tas-sistema ta konteniment tar-reattur.
L-IAEA speċifikat li kien hemm mill-inqas tliet attakki diretti kontra l-istrutturi ewlenin ta ‘konteniment tar-reattur tal-impjant.
Attakki bħal dawn ma jistgħux jibqgħu jseħħu u ħadd ma jista ‘jibbenefika jew jieħu xi vantaġġ militari jew politiku minn attakki kontra faċilitajiet nukleari.
Kemm ir-Russja kif ukoll l-Ukrajna regolarment jakkużaw lil xulxin dwar attakki fuq l-impjant u li qed jirriskjaw inċident nukleari serju. F’dan il-każ ukoll, ir-Russja qalet li l-forzi armati tal-Ukrajna kienu wara l-attakk, iżda l-Ukrajna ċaħdet l-allegazzjoni.
L-Ukrajna ma kienet involuta fl-ebda provokazzjoni armata fuq is-sit, qal il-kelliem tad-Direttorat Ewlenin tal-Intelligence Ukren Andriy Yusov lill-websajt tal-aħbarijiet Ukrainska Pravda. L-impjant huwa “okkupat illegalment mir-Russja,” żied jgħid.
Yusov akkuża lir-Russja li qed tipperikola l-faċilità nukleari, il-popolazzjoni ċivili u l-ambjent billi wettqet attakki fuq l-impjant innifsu.
Ix-xahar li għadda l-IAEA qalet li t-tim tagħha ta’ esperti fl-impjant kien sema’ splużjonijiet kuljum tul ġimgħa sħiħa.
Għal aktar minn sentejn issa, is-sikurezza u s-sigurtà nukleari fl-Ukrajna kienu f’periklu kostanti mhux biss fl-Ukrajna imma wkoll għal żoni oħra.